ഭാരതീയ സംസ്കാരത്തില്‍ സംഖ്യക്ക് (ഗണിതം)വളരെയധികം പ്രാധാന്യം ഉണ്ട്

��

ഭാരതീയ സംസ്കാരത്തില്‍ സംഖ്യക്ക് (ഗണിതം)വളരെയധികം പ്രാധാന്യം ഉണ്ട്.  പല രൂപങ്ങളെയും പ്രതീകങ്ങളെയും സങ്കല്പങ്ങളെയും ചില എണ്ണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ എകീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട് ഭാരതത്തില്‍. അങ്ങനെ ഒന്ന് മുതല്‍ പത്തു വരെ ഉള്ള എണ്ണങ്ങളില്‍ എകീകരിക്കപ്പെട്ട ചിലതിനെ കുറിച്ചാണ് ഇവിടെ വിവരിച്ചിരിക്കുന്നത്. 

*ഏകദന്തന്‍*  :
ഗണപതി

*എകാന്ന*:
ഒരു നേരം മാത്രം ഭക്ഷണം കഴിക്കുന്ന ഒരു വ്രതം

*എകരാത്ര*  :
ഒരു രാത്രി മാത്രം നീണ്ടു നിക്കുന്ന ഒരു കര്‍മം.

*ത്രികര്‍മങ്ങള്‍*:
യാഗം, വേദാധ്യായനം, ദാനം.

*ത്രിദണ്ടി*:
വാക്ക്, മനസ്, കായം

*ത്രിദോഷങ്ങള്‍*:
വാതം, പിത്തം, കഫം.

*ത്രിമൂര്‍ത്തി*:
ബ്രഹ്മ, വിഷ്ണു, മഹേശ്വരന്‍ (ശിവന്‍)

*ത്രിലോകം*:
സ്വര്‍ഗം, ഭൂമി, പാതാളം.

*ത്രിവര്‍ഗം*:
ധര്‍മം, അര്‍ഥം, കാമം.

*ത്രിവിദ്യ*:
ഋക്, യജുസ്, സാമം എന്നീ വേദശാഖകള്‍.

*ത്രിവേണി*:
ഗംഗ, യമുനാ സരസ്വതി സംഗമ സ്ഥാനം.

*ത്രിസ്തലി*:
കാശി, പ്രയാഗം, ഗയ എന്നീ പുണ്യസ്ഥലങ്ങള്‍.

*ത്രേതാ*:
ദക്ഷിണം, ഗര്‍ഹാപത്യം, ആവഹനീയം എന്നീ മൂന്നു ഔപാസതാഗ്നികള്‍

*ദുഖത്രയം*:
ആദ്ധ്യാത്മികം, ആദിഭൌതികം, ആദിദൈവികം എന്നീ മൂന്നു ദുഃഖങ്ങള്‍.

*ചതുരുപായം*:
സാമം, ദാനം, ഭേദം, ദണ്ഡം.

*ചതുര്‍യുഗം*  :
കൃത യുഗം (സത്യാ യുഗം), ത്രേതായുഗം, ദ്വാപര യുഗം, കലിയുഗം.

*ചതുര്‍വര്ഗ*:
ധര്‍മം, അര്‍ഥം, കാമം, മോക്ഷം.

*ചതുര്‍വേദം*  :
ഋഗ്വേദം, യജുര്‍വേദം, സാമവേദം, അതര്‍വവേദം.

*പഞ്ചാമൃതം*:
പാല്, പഞ്ചസാര, നെയ്യ്, തൈര്, തേന്‍ എന്നിവ ചേര്‍ത്തുണ്ടാക്കുന്ന ദ്രവ്യം.

*പഞ്ചായുധം*:
വിഷ്ണുവിന്റെ കയ്യില്‍ ഉള്ള ചക്രം, ധനുസ്, ഖഡ്ഗം, ഗദ, ശംഖ് എന്നീ ആയുധങ്ങള്‍.

*പഞ്ചാവയങ്ങള്‍*:
പ്രജ്ഞ, ഹേതു, ഉദാഹരണം, ഉപനയം, നിഗമനം, തര്‍ക്കശാസ്ത്രം.

*പഞ്ചേന്ദ്രിയം* (ജ്ഞാനേന്ദ്രിയങ്ങള്‍):
ചെവി, തൊലി, കണ്ണ്, മൂക്ക്, നാക്ക്.

*പഞ്ചേന്ദ്രിയം* (കര്‍മേന്ദ്രിയങ്ങള്‍)
വാക്ക്, കയ്യ്, കാലു, ഗുദം, ഗുഹ്യം.

*പഞ്ചോഷ്മന*      :
പ്രാണന്‍, അപാനന്‍, വ്യാനന്‍, ഉദാനന്‍, സമാനന്‍, എന്നീ ഭക്ഷണത്തെ ദഹിപ്പിക്കുന്ന അഞ്ചു ശരീരാശികള്‍..

*പഞ്ചപാണ്ടവര്* :
ധര്‍മ പുത്രര്‍, ഭീമന്‍, അര്‍ജുനന്‍, നകുലന്‍, സഹദേവന്‍

*പഞ്ചകന്യ* :
അഹല്യ, ദ്രൌപദി, കുന്തി, താര, മണ്ടോദരി  .

*ഷഡ്കര്‍മങ്ങള്‍*:
ശാന്തി, വശ്യം, സ്തംഭനം, ദ്വേഷണം, ഉച്ചാടനം, മാരണം.

*ഷഡ്ചക്രങ്ങള്‍*  :
ആധാരം, സ്വാധിഷ്ടാനം, മണിപൂരകം, അനാഹതം, വിശുദ്ധി, പ്രജ്ഞ എന്നീ ശരീരത്തില്‍ ആറു ചക്രങ്ങള്‍.

*ഷഡ് ഗുണങ്ങള്‍*:
സന്ധി, വിഗ്രഹം, യാനം, ആസനം, ദ്വൈധീഭാവം, സമശ്രയം.

*ഷഡ്തിലി*:
തിലോദ്വിര്‍ത്തനം, തൈലസ്നാനം, തിലഹോമം, തിലദാനം, തിലഭോജനം, തിലവാപനം എന്നിങ്ങനെ  മോക്ഷം കിട്ടുന്നതിനു വേണ്ടി എള്ള് കൊണ്ട് ചെയ്യുന്ന ആറ് കര്‍മങ്ങള്‍.

*ഷഡ് ദര്‍ശനങ്ങള്‍*:
ന്യായം, വൈശേഷികം, മീമാംസ, വേദാന്തം, സാംഖ്യം, യോഗം.

*ഷഡൂര്‍മ്മികള്‍*  :
വിശപ്പ്‌, ദാഹം, ദുഃഖം, മോഹം, ജരാ, മൃത്യു.

*ഷട്വര്‍ഗ്ഗം*  :
കാമം, ക്രോധം, ലോഭം, മോഹം, മഠം, മാത്സര്യം തുടങ്ങിയ ദുര്‍ഗുണങ്ങള്‍.

*ഷഡ്അംഗങ്ങള്‍*:
1) ശിക്ഷാ, കല്പം, നിരുക്തം, ചന്ദസ്, ജ്യോതിഷം, വ്യാകരണം.

2) ഗോമ്മോത്രം, ചാണകം, പാല്‍, നെയ്യ്, തൈര്, രോചന.

*ഷഡ് കര്‍മങ്ങള്‍*:
അധ്യാപനം, അധ്യയനം, യജനം, യാജനം, ദാനം, പ്രതിഗ്രഹം.

*ഷഡ് ദുര്‍ഗം*:
ധന്വദുര്‍ഗം, മഹീ ദുര്‍ഗം, ഗരിടുര്‍ഗം, മനുഷ്യ ദുര്‍ഗം, മൃദുര്‍ഗം, വനദുര്‍ഗം, എന്നീ ആറു വിധം കോട്ടകള്‍.

*സപ്ത നദികള്‍*:
ഗംഗ, യമുനാ, സരസ്വതി, നര്‍മദ, കാവേരി, സിന്ധു, ഗോദാവരി.

*സപ്തധാതുക്കള്‍* :
രസം, മാംസം, മേദസ്, മജ്ജ, അസ്ഥി, ശുക്ലം.

*സപ്താവസ്ഥകള്‍*:
അജ്ഞാനം, ആവരണം, വിക്ഷേപം, പരോക്ഷം, അപരോക്ഷം, ശോകനിവൃത്തി, ആനന്ദം.

*സപ്ത പാതാളങ്ങള്‍*:
അതലം, വിതലം, സ്ഥലം, രസാതലം, മഹാതലം, തലാതലം, പാതാളം.

*സപ്തദ്വീപങ്ങള്‍*:
ജംബുദ്വീപം, പ്ലക്ഷദ്വീപം, കിശദ്വീപം, ക്രൌന്ച്ചദ്വീപം, ശാത്മലീദ്വീപം, പുഷ്കരദ്വീപം.

*സപ്തപുരികള്‍*:
അയോദ്ധ്യ, മധുര, ഹരിദ്വാരം, കാശി, കാഞ്ചി, ഉജ്ജയിനി, ദ്വാരക.

*സപ്തമാതാക്കള്‍*:
ബ്രാഹ്മീ, മാഹേശ്വരി, കൌമാരി, വൈഷ്ണവി, വാരാഹി, ഇന്ദ്രാണി, ചാമുന്ടാ.

*സപ്ത സാഗരങ്ങള്‍*:
ലവണം, ഇക്ഷുദധി,  ക്ഷീരം, മധു, മദിരാ, ഘൃതം.

*സപ്തര്‍ഷികള്‍*:
കശ്യപന്‍, അത്രി, ഭരദ്വാജന്‍, വിശ്വാമിത്രന്‍, ഗൌതമന്‍, ജമദഗ്നി, വസിഷ്ടന്‍

*സപ്തസിന്ധുക്കള്‍* :
1) ഗംഗ, യമുനാ, സരസ്വതി, ശതദ്രു, പരുര്നി, മരുദ്വൃധ, ആജീകിയ (വേദപ്രകാരം)

2) വാസ്വോകസാര, നളിനി, പാപനി, ഗംഗ, സീതാ, സിന്ധു, ജംബുനദി (മഹാഭാരത പ്രകാരം)

*സപ്താശ്വങ്ങള്‍*
ഗായത്രി, ബ്രുഹതി, ഉഷ്ണിക്, ജഗതി, ത്രിഷ്ടുപ്, അനുഷ്ടുപ്പ്, പങ്ക്തി  എന്നിങ്ങനെ സൂര്യന്റെ ഏഴു കുതിരകള്‍.

*സപ്തസ്വരങ്ങള്‍*:
ഷഡ്ജം, ഗാന്ധാരം, ഋഷഭം, നിഷാദം, മാധ്യമം, ധൈവതം, പഞ്ചമം.

*അഷ്ടഗുണങ്ങള്‍*:
ദയ, ക്ഷമ, അസൂയാരാഹിത്യം, ശുചിത്വം, അനായാസം, മംഗളം, അകര്‍പ്പന്യം, അസ്ഹ

*അഷ്ടധാതു*:
സ്വര്‍ണം, വെള്ളി, ചെമ്പു, തകരം, നാകം, ഈയം, ഇരുമ്പു, രസം.

*അഷ്ടടിക്പാലകന്മാര്‍*:
ഇന്ദ്രന്‍, അഗ്നി, യമന്‍, നിര്യതി, വരുണന്‍, വായു, വൈശ്രവനന്‍, ഈശന്‍.

*അഷ്ടദിക്കരന്യ*  :
അഭ്രാമു, കപിലാ, പിംഗലാ, അനുപമാ, താമ്രകര്ണി  , ശുഭദന്തി, അംഗനാ, അന്ജനാവതി എന്നിങ്ങനെ അഷ്ടദിക്കുകളില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പെണ്ണാനകള്‍.

*അഷ്ട ദിഗ്ഗജങ്ങള്‍*: ഐരാവതം, പണ്ടരീകാന്‍, വാമനന്‍, കുമുദന്‍, അഞ്ചനന്‍, പുഷ്പദന്‍, സാര്‍വ ഭൌമന്‍, സുപ്രതീകന്‍ എന്നിങ്ങനെ അഷ്ടദിക്കുകളില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന കൊമ്പന്മാര്‍.

*അഷ്ടദ്രവ്യം*:
അരയാല്‍, പേരാല്‍, അത്തി, ഇത്തി, എള്ള്, കടുക്, പായസം, നെയ്‌ എന്നിങ്ങനെ യാഗത്തിനുള്ള എട്ടു സാധനങ്ങള്‍.

*അഷ്ടനാഗങ്ങള്‍*:
വാസുകി, തക്ഷകന്‍, കാര്‍ക്കോടകന്‍, ശംഖന്‍, ഗുളികന്‍, പത്മന, മഹാപത്മന്‍, അനന്തന്‍.

*അഷ്ടപുഷ്പങ്ങള്‍*:
പുന്ന, വെള്ളെരിക്ക്, ചെമ്പകം, നന്ത്യാര്‍വട്ടം, നീലോല്‍പലം, പാതിരി, അരളി, ചെന്താമര.

*അഷ്ടപ്രമാനങ്ങള്‍*:
പ്രത്യക്ഷം, അനുമാനം, ഉപമാനം, ശബ്ദം, അര്‍ത്ഥാപത്തി, അനുപലബ്ടി, സംഭവം, ഐതീഹ്യം.

*അഷ്ടബന്ധം*:
ശംഖുപൊടി, കടുക്കാപ്പൊടി, ചെഞ്ചല്യപ്പൊടി, കൊഴിപ്പരല്‍, ആറ്റ്മണല്‍, നെല്ലിക്കാപ്പൊടി, കോലരക്ക്, നൂല്പ്പഞ്ഞി.

*അഷ്ടമംഗല്യം*:
1) കുരവ, കണ്ണാടി, വിളക്ക്, പൂര്‍ണകുംഭം, വസ്ത്രം, നിറനാഴി, മംഗള സ്ത്രീ, സ്വര്‍ണം.

2) ബ്രാഹ്മണന്‍, പശു, അഗ്നി, സ്വര്‍ണം, നെയ്‌, ആദിത്യന്‍, ജലം, രാജാവ്

3) അരി നെല്ല്, കുരുത്തോല, അമ്പ്‌, കണ്ണാടി, വസ്ത്രം, കത്തുന്ന കൈവിളക്ക്, ചെപ്പ്.

*അഷ്ടമൂര്‍ത്തികള്‍*
ഭൂമി, ജലം, വായു, അഗ്നി, ആകാശം, യജമാനന്‍, സൂര്യന്‍, ചന്ദ്രന്‍.

*അഷ്ടവൈദ്യന്മാര*്‍:
കുട്ടഞ്ചേരി മൂസ്, പ്ലാന്തോട്ടു മൂസ്, ചിരട്ടമന്‍ മൂസ്, ഇളയിടത്തു മൂസ്, തൈക്കാട്ട് മൂസ്, വെള്ളാട്ട് മൂസ്, ആലത്തൂര്‍ നമ്പി, കാത്തോള്‍ നമ്പി.

*അഷ്ടസിദ്ധികള്‍*:
അണിമാ, മഹിമാ, ലഘിമാ, ഗരിമാ, പ്രാപ്തി, പ്രാകാശ്യം, ഈശിത്വം, വശിത്വം എന്നീ എട്ടു യോഗ സിദ്ധികള്‍.

*അഷ്ടവിവാഹം*:
ബ്രാഹ്മം, ദൈവം, ആര്‍ഷം, പ്രാജാപത്യം, ഗാന്ധര്‍വം, ആസുരം, രാക്ഷസം, പൈശാചം.

*അഷ്ടാംഗം*:
യാമം,  നിയമം, ആസനം, പ്രാനായാം, പത്യാഹാരം, ധാരണം, ധ്യാനം, സമാധി.

*അഷ്ടാംഗാര്ഘ്യ*:
വെള്ളം, പാല്‍, ദര്ഭാപ്പുല്ല്, തൈര്, നെയ്‌, അരി, യവം, കടുക് എന്നീ പൂജാ സാധനങ്ങള്‍.

*അഷ്ടാംഗ ഹൃദയം*:
കായം (സാമാന്യ ശരീരം), ബാലം (ബാലശരീരം), ഗ്രഹം (ബാല പീടയുളവാക്കുന്ന ഭൂതാദി), ഊര്ധ്വാംഗം (ശിരസ്), ശല്യം (ശസ്ത്രക്രിയ), ദംഷ്ട്രം (പല്ല്), ജരാ, വൃഷം (ശുക്ലം) എന്നിങ്ങനെ എട്ടു അംഗങ്ങളെ ക്രമമായി വിവരിക്കുന്ന ചികിത്സ ശാസ്ത്രം.

*നവഗ്രഹങ്ങള്‍*:
സൂര്യന്‍, ചന്ദ്രന്‍, ചൊവ്വ, ബുധന്‍, വ്യാഴം, ശുക്രന്‍, രാഹു, കേതു.

*നവദോഷങ്ങള്‍*:
ഗുളികന്‍, വിഷ്ടി,  ഗണ്ഡാന്തം, വിഷം, ഉഷ്ണം, ഏകാര്ഗ്ഗളം, സര്‍പ്പശിരസ്, ലാടം, വൈധൃതം.

*നവനിധികള്‍*:
മഹാപത്മം, പത്മം, ശംഖം, മകരം, കച്ഛപം, മുകുന്ദം, കന്ദം, നീലം, ചര്‍ച്ചം.

*നവഭക്തികള്‍*:
ശ്രവണം, കീര്‍ത്തനം, സേവനം, സ്മരണം, അര്‍ച്ചനം, വന്ദനം, ദാസ്യം, സഖ്യം, ആത്മ നിവേദനം.

*നവരത്നങ്ങള്‍*:
1) മുത്തു, മാണിക്യം, വൈദൂര്യം, ഗോമേദകം, വജ്രം, വിദൃമം, പത്മരാഗം, മരതകം, നീലം എന്നീ രത്നങ്ങള്‍.

2) ധന്വന്തരി, ക്ഷപനകന്‍, അമരസിംഹന്‍, ശങ്കു, വേതാളഭട്ടന്‍, ഘടകര്‍പ്പരന്‍, കാളിദാസന്‍, വരാഹമിഹിരന്‍, വരരുചി എന്നെ വിദ്വാന്മാര്‍.

*ദശ പുഷ്പങ്ങള്‍*
വിഷ്ണുക്രാന്തി, കറുക, മുയല്‍ച്ചെവിയന്‍, തിരുതാളി, ചെറൂള, നിലപ്പന, കയ്യോന്നി, പൂവാംകുറുന്നില, മുക്കൂറ്റി, ഉഴിഞ്ഞ.

*ദശമൂലങ്ങള്‍*:
പയ്യാനി, മുഞ്ഞ, കുമിഴ്ഹ, പത്തിരി കൂവളങ്ങളീയഞ്ചുമൊക്കില്‍ വലുതാകിയ പഞ്ച മൂലം ഞെരിഞ്ഞില്‍ കണ്ടകാരി ചുണ്ട ബ്രുഹത്തോരില മൂവില ഇവയഞ്ചിന്റെയും  പേര് ഹ്രസ്വമാം പഞ്ചമൂലം. ഇവ രണ്ടും ചേര്‍ന്നാല്‍ ദശമൂലം.

*ദശകര്മങ്ങള്‍*:
ഗര്‍ഭാധാനം, പുംസവനം, സീമാന്തോന്നയണം, ജാതകര്‍മം, നിഷ്ക്രമണം, നാമകരണം, അന്നപ്രാശനം, ചൂടാകര്മം, ഉപനയനം, വിവാഹം.

*ദശവിദ്യകള്‍*:
കാളി, താര, ഷോടാശി, ഭുവനേശ്വരി, ഭൈരവി, ചിന്നമസ്ത, ധൂമാവതി, ബഗല, മാതംഗി, കമല.

*ദശപാപങ്ങള്‍*:
കൊല, മോഷണം, അര്ഹതയില്ലാത്തതില്‍ ഉള്ള ആഗ്രഹം, പിശുക്ക്, വ്യാജം, അസംബന്ധം പറയല്‍, ദ്രോഹചിന്ത, അന്യരുടെ ധനത്തിലുള്ള ആഗ്രഹം, നാസ്ഥികബുദ്ധി, പരുഷമായ പെരുമാറ്റം.

*ദശാവതാരങ്ങള്‍*:

മത്സ്യം, കൂര്‍മം, വരാഹം, നരസിംഹം, വാമനന്‍, പരശുരാമന്‍, ശ്രീരാമന്‍, ശ്രീകൃഷ്ണന്‍, ബലരാമന്‍, കല്കി.
������