ഈശ്വരാരാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ നാനാത്വം നിലനില്‍കു ഭാരതത്തിലെ ചിരപുരാതനമായ ഒരു പദ്ധതിയാണ്‌ ശൈവ സമ്പ്രദായം. പ്രപഞ്ചനാഥനായി ശിവനെ ഭാവന ചെയ്തുകൊണ്ട്‌ ശിവപദപ്രാപ്തിയെ ലക്ഷ്യമാക്കിക്കൊണ്ടുള്ള ജീവിതചര്യയും ലയസ്ഥിതിയുമാണ്‌ ഈ സമ്പ്രദായരഹസ്യം.
ശൈവ മന്ത്രസാധന - സാമ്പ്രദായികചര്യകള്‍ - സാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ എിവ ഈ പദ്ധതിയില്‍ പ്രസക്തങ്ങളാണ്‌. വേദങ്ങളിലെ ശിവസങ്കല്‍പം, ശ്രീരുദ്രം, ചമകം മുതലായവ ശൈവോപാസനകളാണ്‌. ഒരു പക്ഷേ വേദങ്ങളേക്കാള്‍ പുരാതനങ്ങളായ ആഗമങ്ങളായിരിക്കും ശൈവോപാസനയിലെ ആദിമ ഗ്രന്ഥങ്ങള്‍.
ചരിത്രപരമായി ചിന്തിച്ചാല്‍ മോഹന്‍ ജദാരോ, ഹാരപ്പ എീ സ്ഥലങ്ങളിലെ ഉത്ഖനനങ്ങളിലും ശൈവാരാധനയുടെ അനേകം തെളിവുകള്‍ ലഭിച്ചി'ുണ്ട്‌. കേരളം തുടങ്ങി കാശ്മീരം വരേയും - വംഗദേശം മുതല്‍ ഗുര്‍ജ്ജരം വരേയോ ചിന്തിച്ചാല്‍ അസംഖ്യം ശിവാലയങ്ങള്‍ ഇും കാണാവുതാണ്‌. ഇതില്‍ നിും സമഗ്രഭാരതം ഒരു ശൈവോപാസനാ കേന്ദ്രമായിരുുവോ എും തോിപ്പോകും.
കാളിദാസനെപ്പോലുള്ളവരുടെ കൃതികളിലും വിനേകാനന്ദ-ശ്രീനാരായണാദി ഗുരുക്കന്‍മാരുടെ വചനങ്ങളിലും ശൈവസിദ്ധാന്തം നിറഞ്ഞുനില്‍കുു. പ്രപഞ്ചത്തിണ്റ്റെ ആദിമമായ ആധാരം അന്വേഷിക്കുമ്പോള്‍ ദൃശ്യമായ പലതും അയഥാര്‍ത്ഥങ്ങളായി മാറും.
പരമസത്യമായ ത്രിഗുണാതീതമായ സത്തയാണ്‌ പരമശിവന്‍. (നിസൈത്രഗുണ്യതയാ ശുദ്ധത്വാത്‌ ശിവഃ) നിര്‍ഗ്ഗണ-നിരാകാരനായ പരമശിവണ്റ്റെ ഇച്ഛാശക്തിയില്‍ നിാണ്‌ പ്രപഞ്ചാവിര്‍ഭാവം. (സോ ള കാമയത ബഹൂസ്യാം പ്രജായേയം) ഈ ആദിശക്തിയുടെ ആദ്യത്തെ സ്പന്ദനമാണ്‌ പ്രണവം (ഓംകാരം) തുടര്‍്‌ ആദിമമായ മനസ്തത്വവും അതില്‍ നി്‌ ആകാശം, വായു, അഗ്നി, ജലം, പൃഥി എീ പഞ്ചഭൂതങ്ങളും, അവയുടെ സമ്മിശ്രഭാവത്തിലൂടെ ദൃശ്യപ്രപഞ്ചവും ആവിര്‍ഭവിച്ചിരിക്കുു. അങ്ങനെ നോക്കുമ്പോള്‍ നമ്മുടെ ദൃഷ്ടിഗോചരമായ എല്ലാം ശിവമയമാകുു. (ഈശാവാസ്യമിദം സര്‍വ്വം യത്കിഞ്ച ജഗത്യാം ജഗത്‌) കാന്തത്തിണ്റ്റെ ഏതൊരംശമെടുത്താലും അതില്‍ കാന്തിക ശക്തി കാണുപോലെ പ്രപഞ്ചഘടകങ്ങളിലോരോിലും ശിവചൈതന്യമുണ്ട്‌.
ദൃശ്യപ്രപഞ്ചത്തിന്‌ കാരണമായ ആദിശക്തിയും വാസ്തവത്തില്‍ ശിവാഭിയാകുു. എങ്കിലും ശക്തിയുടെ പ്രകടഭാവമാണീ പ്രപഞ്ചം. അതുകൊണ്ടാണ്‌ താന്ത്രികന്‍മാര്‍ ശിവശക്തിയെ ജഗന്‍മാതാവ്‌ എ്‌ പ്രകീര്‍ത്തിക്കുത്‌. ഈ ശക്തി സുപ്തവും ഗുപ്തവുമാകുമ്പോള്‍ പ്രപഞ്ചവും ജല്ലാതായി തീരുു. അഗ്നിയില്‍ ഉഷ്ണം എപോലെയും, വാക്കില്‍ അര്‍ത്ഥം എ പോലെയും ശിവനില്‍ ശക്തി നിഗര്‍ഭിതമായിരിക്കുു. അതുകൊണ്ടാണ്‌ ഗുരുദേവന്‍ പരാശക്തിയോട്‌ മീനായതും ഭവതി മാനായതും ജനനി നീ നാഗവും നഗഖഗം താനായതും ധരണീ നാരിയും നരനും മാനാകവും നരകവും നീ നാമരൂപമതിന്‍ നാനാവിധ പ്രകൃതി മാനായി നിറിയുമീ ഞാനായതും ഭവതി ഹേ നാദരൂപിണി അഹോ നാടകം നിഖിലവും എ്‌ സംഭവിക്കുത്‌.
പ്രപഞ്ചദൃശ്യങ്ങള്‍ക്ക്‌ കാരണമായ ശക്തിതെ താനായതും എ്‌ ഗുരു സിദ്ധാന്തിക്കുു. ശരിയാണ്‌ 'ശിവശക്ത്യാത്മകം വിദ്ധിജഗദേതച്ചരാചരം" എ വചനമാനുസരിച്ചെല്ലാം ശിവശക്തിയുടെ പരിണതിമാത്രം. ഏറിയും, കുറഞ്ഞും, വ്യക്തമായോ, അവ്യക്തമായോ പ്രപഞ്ചഘടകങ്ങളില്‍ നിലകൊള്ളു ശിവശക്തിമയത്വം മനുഷ്യദേഹത്തില്‍ കൂടുതല്‍ പ്രകടമാകുു. മനുഷ്യദേഹത്തില്‍ (സ്ഥൂലമല്ല - സൂക്ഷമമായ - പ്രാണമയതലത്തില്‍) മസ്തിഷ്കത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള സഹസ്രാര കര്‍ണ്ണികയില്‍ ശിവചൈതന്യം നിലകൊള്ളുു. ഈ ബ്രഹ്മപദത്തില്‍ നിും സര്‍ഗ്ഗപ്രക്രിയയിലേക്കിറങ്ങിവരു ശക്തി ക്രമേണ സുഷ്മകേന്ദ്രങ്ങളായ ആജ്ഞ, വിശുദ്ധി, അനാഹതം, മണിപൂരകം, സ്വാധിഷ്ഠാനം - മൂലാധാരം എിവയില്‍ ബന്ധിച്ചുകൊണ്ട്‌ മൂലാധാരത്തില്‍ ഉറങ്ങിക്കിടക്കു ഈ ശക്തിയുടെ ഉദ്ബോധനവും ഉപരിനയനവും സാധിക്കുതിലൂടെ ജീവിതചര്യ സുഗമസുന്ദരമാക്കി (ഭൂക്തികള്‍ അനുഭവിച്ച്‌) ആത്യന്തികമായി സഹസ്രാരത്തിലെ ശിവ പദത്തില്‍ യോജിപ്പിച്ച്‌ ആനന്ദാനുഭൂതിയില്‍ ലയിക്കുത്‌ ഈ തെ ജീവിതത്തിണ്റ്റെ ആത്യന്തികലക്ഷ്യമാകു മുക്തി, എല്ലാ പ്രയത്നങ്ങളും അന്തിമമായി സമന്വയിക്കപ്പെടുത്‌ ഈ 'ശിവോഹം" ഭാവ പ്രാപ്തിയിലേക്കാകുു. ഇവിടെ മനുഷ്യന്‍ നാകു പല മതസാരവും ഏകമായിത്തീരുു.
ശക്തി പ്രബോധനത്തിനുള്ള മാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ അനേകങ്ങളാണ്‌. ഹംയോഗം, ലയയോഗം, രാജയോഗം മുതലായ സാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ സുപ്രധാനമായ ഒുതെ 'മന്ത്രയോഗം" ഈ സമ്പ്രദായം മന്ത്രജപത്തിന്‌ പ്രാധാന്യം കല്‍പിക്കുു. മനോമയതലത്തില്‍ താദാത്മ്യം വരുത്തുമ്പോള്‍ നമ്മെ രക്ഷിക്കുതാണ്‌. മന്ത്രം. (മനനാത്ത്രായതേ ഇതി മന്ത്രഃ) കോടിക്കണക്കിന്‌ മന്ത്രങ്ങളുള്ളതില്‍ സുപ്രധാനമാണ്‌ 'ഓം നമശ്ശിവായ" എ പഞ്ചാക്ഷരമന്ത്രം. ജപത്തിലൂടെ ശക്ത്യുത്ഥാപനം സാധിച്ചപ്പോള്‍ ഗുരുപാടിയതാക്കാം ഒരു പക്ഷേ 'ആടുപാമ്പേ പുനംതേടുപാമ്പേ അരുളാനന്ദകൂത്തു കണ്ടാടുപാമ്പേ തിങ്കളും കൊയും ചൂടുമീശന്‍ പദപങ്കജം ചേര്‍ുനിാടുപാമ്പേ" എിങ്ങനെയുള്ള കുണ്ടലിനിപ്പാ'്‌. മന്ത്രജപം ദു:ഖഹരമായി മറ്റ്‌ ആചാര്യന്‍മാരെപ്പോലെ, ഗുരുദേവനും ഉപദേശിക്കുു. 'ശിവശിവ നിന്‍ തിരുനാമമോര്‍ത്തുകൊണ്ടാല്‍ഏവിടെയുമൊു മതിു തുല്യമില്ല", 'ജനിമൃതിരോഗമറുപ്പതിു സഞ്ജീവനി പരമേശ്വരനാമമ്യില്ല". എല്ലൊം സര്‍വ്വദു:ഖ നിവൃത്തിക്കായി സര്‍വ്വാശ്രയമായി ഗുരു പഞ്ചാക്ഷരമന്ത്രത്തെ ഉദാഹരിക്കുു.
പുരശ്ചരണാംഗങ്ങളായ ഹോമം, തര്‍പ്പണം, ബ്രാഹ്മണഭോജനം, മാര്‍ജ്ജനം എിവയും സത്യത്തില്‍ ജപയോഗം മാത്രമാകുു. ആകയാല്‍ ഈ കാലഘ'ത്തില്‍ ദു:ഖനിവൃത്തിക്കും അഭീഷ്ട പ്രാപ്തിക്കും ആധ്യാത്മികാഭ്യുതിക്കുമേതൊരാള്‍ക്കും അവലംബിക്കാവുതാണീ ശൈവസാധനാ പദ്ധതി. ഇവിടെ ജാതിഭേദങ്ങളോ, മത ദ്വേഷങ്ങളോ ഇല്ലതെ. മന്ത്രസാധന ചെയ്യാന്‍ സാധിക്കാത്തവര്‍ക്കായി മന്ത്രസിദ്ധന്‍മാരായ ഗുരുക്കന്‍മാര്‍ ഏര്‍പ്പെടുത്തിയി'ുള്ള ഉപാസനാമാര്‍ഗ്ഗമാണ്‌ ക്ഷേത്രാരാധന. ശാരീരിക പ്രാധാന്യത്തോടെ നടത്തേണ്ടു മന്ത്രയോഗവും, ശരീര പ്രതീകമായ ക്ഷേത്രവും തമ്മില്‍ അഭേദ്യബന്ധമുണ്ട്‌. (ഇദം ശരീരം കൌന്തേയ ക്ഷേത്രമിത്യഭി ധീയതേ ) ക്ഷേത്രാംഗങ്ങള്‍ - ഗര്‍ഭഗൃഹം - ശിരസ്സ്‌, നമസ്കാരമണ്ഡപം - കണ്ഠം, വലിയമ്പലം - വക്ഷസ്സ്‌, വിളക്കുമാടം - ഉദരം, തളക്കല്ല്‌ - കാല്‍ മു'ുകള്‍, പുറംമതില്‍ + ഗോപുരം - പാദം ഇങ്ങനെ ദേഹപ്രതീകങ്ങളാകും ബോധശിരസ്സിലെ സഹസ്രാരസ്ഥാനീയനായ ശിവനാകുു. ശ്രീകോവിലിലെ വിഗ്രഹം, വിധിയാം വണ്ണം പ്രതിഷ്ഠയും, കലശവും മഹാപൂജയും നട ദേവാലയം മന്ത്രസിദ്ധി കൈവ - ഒരു സാധക ദേഹമാകുു. ഈ പ്രഭാവം നിലനിര്‍ത്തുകയാണ്‌ നിത്യപൂജയിലൂടെ ചെയ്യുത്‌. ഇങ്ങനെയുള്ള ദേവാലയത്തില്‍ ഭക്തിശ്രദ്ധാപുരസ്സരം - വന്ദനം - പ്രദക്ഷിണം - നമസ്കാരം - നാമസ്ത്രോത്രജപം - പ്രസാദസ്വീകരണം എിവ നടത്തുമ്പോള്‍ ക്ഷേത്രപാത്രത്തിലെ മന്ത്ര ചൈതന്യം ഭക്തരിലേയ്ക്ക്‌ വ്യാപിക്കുകയും അതിലൂടെ ഉറങ്ങിക്കിടക്കു ശക്തിയുടെ ഒരു ലേശാംശ പ്രബോധനം സംജാതമാവുകയും ചെയ്യുു. ഇങ്ങനെ വാല്‍ അയാള്‍ ഭക്തിക്കും മുക്തിക്കും അര്‍ഹനായിത്തീരുകയും ചെയ്യുു. ഇങ്ങനെ സാധാരണക്കാരനെ സാധകനാക്കി മാറ്റു ഓകയാലാണ്‌ ശ്രീനാരായണഗുരുദേവനും ക്ഷേത്രാരാധനക്ക്‌ പ്രാധാന്യം കല്‍പിച്ചി'ുള്ളത്‌. ക്ഷേത്രാരാധനയില്‍ അഷ്ടാംഗയോഗങ്ങളും, യോഗചതുഷ്ടയവും, പഞ്ചമഹായജ്ഞങ്ങളും, മന്ത്രോപാസനാംഗങ്ങളും സവിശേഷമായി സമന്വയിക്കപ്പെ'ിരിക്കുു. അതുകൊണ്ട്‌ ഈ ക്ളേശപൂര്‍ണ്ണ വിഷയങ്ങളിലും സാധാരണക്കാരന്‌ പ്രയാസമന്യേ പങ്കെടുക്കാനും, ചതുര്‍വിധ പുരുഷാര്‍ത്ഥങ്ങളും അനായാസേന ആര്‍ജ്ജിക്കാനും കഴിയുു. ഇതു ക്ഷേത്രാരാധനയുടെ സമ്പൂര്‍ണ്ണതക്കുദാഹരണമാകുു. താന്ത്രിക ദേവതകളില്‍ സമുതമായ സ്ഥാനമാണ്‌ ശിവന്‌ കല്‍പിച്ചി'ുള്ളത്‌. ഷഡാധാരങ്ങള്‍ക്കുപരി സഹസ്രാരവര്‍ത്തിയായ പരമശിവന്‍ എ ഭാവനയായിരിക്കാം ഇതിനാധാരം. ശിവപദത്തില്‍ നിോഴുകി താഴേക്കിറങ്ങി മൂലാധാരപര്യന്തമെത്തി വീണ്ടും കുതിച്ചുയര്‍്‌ സഹസ്രാരത്തിലേക്ക്‌ തെ അഭിഗമിക്കു ശക്തിയും, സാധനയുടെ ആദിമസ്പന്ദനമായ ഗണേശനും, ഗുരുസങ്കല്‍പത്തിലുള്ള ഗുഹനും ശാസ്താവും ഒത്തുചേര്‍ാല്‍ അവിടം കൈലാസം എപോലെ പുണ്യസ്ഥാനമാകും. സൃഷ്ടിക്കപ്പെ' പ്രപഞ്ചത്തിലെങ്ങും നിറഞ്ഞുനില്‍ക്കു ഐശ്വര്യചൈതന്യമായ മഹാവിഷ്ണുവിണ്റ്റെ കൂടി സാിധ്യമായാല്‍ താന്ത്രികമായി ഈ സ്ഥാനം പൂര്‍ണ്ണമായിത്തീരുു. ഒരു പുണ്യതീര്‍ത്ഥത്തിണ്റ്റെ സാമിപ്യവും തീര്‍ത്ഥമഹിമക്ക്‌ മാറ്റുകൂ'ുു. ക്ഷേത്രത്തില്‍ ദര്‍ശനവും, നാമസങ്കീര്‍ത്തനസഹിതമുള്ള സംഘടിത പ്രദിക്ഷിണവും (സാമൂഹ്യാരാധന) ഭക്തജനകര്‍ത്തവ്യങ്ങളില്‍ പ്രമുഖങ്ങളാണ്‌. സാമൂഹ്യാരാധന മാത്രമാണ്‌ ഇനിയും ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ പ്രാവര്‍ത്തികമാക്കേണ്ടു പുണ്യകര്‍മ്മം. ഇതിന്‌ വേണ്ട സംവിധാനങ്ങള്‍ ചെയ്യു ഭരണ സമിതിയും ഭക്തിയുള്ള ജനസമൂഹവും, തപോനിഷ്ഠരായ ആചാര്യാര്‍ച്ചകവൃന്ദവും ഒത്തുചേര്‍ാല്‍ അവിടെ ഗംഗായമുനാസരസ്വതീ സമന്വയസ്ഥാനം പോലെ പവിത്രമാകും. അതിനായി ഗുരുവചനങ്ങളിലൂടെ നമുക്ക്‌ പ്രാര്‍ത്ഥിക്കാം. 'പനിമതികൊണ്ടുകുളിര്‍ത്തു ലോകമെല്ലാം ഒളിവിതറുൊരു വെണ്ണിലാവുപൊങ്ങി തെളുതെളെ വീശിവിളങ്ങി ദേവലോകക്കുളമതിലാമ്പല്‍ വിരിഞ്ഞുകാണണം മേ". ശുഭംശൈവോപാസന ഡോ. ടി.എസ്‌. വിജയന്‍ ഈശ്വരാരാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ നാനാത്വം നിലനില്‍കു ഭാരതത്തിലെ ചിരപുരാതനമായ ഒരു പദ്ധതിയാണ്‌ ശൈവ സമ്പ്രദായം. പ്രപഞ്ചനാഥനായി ശിവനെ ഭാവന ചെയ്തുകൊണ്ട്‌ ശിവപദപ്രാപ്തിയെ ലക്ഷ്യമാക്കിക്കൊണ്ടുള്ള ജീവിതചര്യയും ലയസ്ഥിതിയുമാണ്‌ ഈ സമ്പ്രദായരഹസ്യം. ശൈവ മന്ത്രസാധന - സാമ്പ്രദായികചര്യകള്‍ - സാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ എിവ ഈ പദ്ധതിയില്‍ പ്രസക്തങ്ങളാണ്‌. വേദങ്ങളിലെ ശിവസങ്കല്‍പം, ശ്രീരുദ്രം, ചമകം മുതലായവ ശൈവോപാസനകളാണ്‌. ഒരു പക്ഷേ വേദങ്ങളേക്കാള്‍ പുരാതനങ്ങളായ ആഗമങ്ങളായിരിക്കും ശൈവോപാസനയിലെ ആദിമ ഗ്രന്ഥങ്ങള്‍. ചരിത്രപരമായി ചിന്തിച്ചാല്‍ മോഹന്‍ ജദാരോ, ഹാരപ്പ എീ സ്ഥലങ്ങളിലെ ഉത്ഖനനങ്ങളിലും ശൈവാരാധനയുടെ അനേകം തെളിവുകള്‍ ലഭിച്ചി'ുണ്ട്‌. കേരളം തുടങ്ങി കാശ്മീരം വരേയും - വംഗദേശം മുതല്‍ ഗുര്‍ജ്ജരം വരേയോ ചിന്തിച്ചാല്‍ അസംഖ്യം ശിവാലയങ്ങള്‍ ഇും കാണാവുതാണ്‌. ഇതില്‍ നിും സമഗ്രഭാരതം ഒരു ശൈവോപാസനാ കേന്ദ്രമായിരുുവോ എും തോിപ്പോകും. കാളിദാസനെപ്പോലുള്ളവരുടെ കൃതികളിലും വിനേകാനന്ദ-ശ്രീനാരായണാദി ഗുരുക്കന്‍മാരുടെ വചനങ്ങളിലും ശൈവസിദ്ധാന്തം നിറഞ്ഞുനില്‍കുു. പ്രപഞ്ചത്തിണ്റ്റെ ആദിമമായ ആധാരം അന്വേഷിക്കുമ്പോള്‍ ദൃശ്യമായ പലതും അയഥാര്‍ത്ഥങ്ങളായി മാറും. പരമസത്യമായ ത്രിഗുണാതീതമായ സത്തയാണ്‌ പരമശിവന്‍. (നിസൈത്രഗുണ്യതയാ ശുദ്ധത്വാത്‌ ശിവഃ) നിര്‍ഗ്ഗണ-നിരാകാരനായ പരമശിവണ്റ്റെ ഇച്ഛാശക്തിയില്‍ നിാണ്‌ പ്രപഞ്ചാവിര്‍ഭാവം. (സോ ള കാമയത ബഹൂസ്യാം പ്രജായേയം) ഈ ആദിശക്തിയുടെ ആദ്യത്തെ സ്പന്ദനമാണ്‌ പ്രണവം (ഓംകാരം) തുടര്‍്‌ ആദിമമായ മനസ്തത്വവും അതില്‍ നി്‌ ആകാശം, വായു, അഗ്നി, ജലം, പൃഥി എീ പഞ്ചഭൂതങ്ങളും, അവയുടെ സമ്മിശ്രഭാവത്തിലൂടെ ദൃശ്യപ്രപഞ്ചവും ആവിര്‍ഭവിച്ചിരിക്കുു. അങ്ങനെ നോക്കുമ്പോള്‍ നമ്മുടെ ദൃഷ്ടിഗോചരമായ എല്ലാം ശിവമയമാകുു. (ഈശാവാസ്യമിദം സര്‍വ്വം യത്കിഞ്ച ജഗത്യാം ജഗത്‌) കാന്തത്തിണ്റ്റെ ഏതൊരംശമെടുത്താലും അതില്‍ കാന്തിക ശക്തി കാണുപോലെ പ്രപഞ്ചഘടകങ്ങളിലോരോിലും ശിവചൈതന്യമുണ്ട്‌. ദൃശ്യപ്രപഞ്ചത്തിന്‌ കാരണമായ ആദിശക്തിയും വാസ്തവത്തില്‍ ശിവാഭിയാകുു. എങ്കിലും ശക്തിയുടെ പ്രകടഭാവമാണീ പ്രപഞ്ചം. അതുകൊണ്ടാണ്‌ താന്ത്രികന്‍മാര്‍ ശിവശക്തിയെ ജഗന്‍മാതാവ്‌ എ്‌ പ്രകീര്‍ത്തിക്കുത്‌. ഈ ശക്തി സുപ്തവും ഗുപ്തവുമാകുമ്പോള്‍ പ്രപഞ്ചവും ജല്ലാതായി തീരുു. അഗ്നിയില്‍ ഉഷ്ണം എപോലെയും, വാക്കില്‍ അര്‍ത്ഥം എ പോലെയും ശിവനില്‍ ശക്തി നിഗര്‍ഭിതമായിരിക്കുു. അതുകൊണ്ടാണ്‌ ഗുരുദേവന്‍ പരാശക്തിയോട്‌ മീനായതും ഭവതി മാനായതും ജനനി നീ നാഗവും നഗഖഗം താനായതും ധരണീ നാരിയും നരനും മാനാകവും നരകവും നീ നാമരൂപമതിന്‍ നാനാവിധ പ്രകൃതി മാനായി നിറിയുമീ ഞാനായതും ഭവതി ഹേ നാദരൂപിണി അഹോ നാടകം നിഖിലവും എ്‌ സംഭവിക്കുത്‌. പ്രപഞ്ചദൃശ്യങ്ങള്‍ക്ക്‌ കാരണമായ ശക്തിതെ താനായതും എ്‌ ഗുരു സിദ്ധാന്തിക്കുു. ശരിയാണ്‌ 'ശിവശക്ത്യാത്മകം വിദ്ധിജഗദേതച്ചരാചരം" എ വചനമാനുസരിച്ചെല്ലാം ശിവശക്തിയുടെ പരിണതിമാത്രം. ഏറിയും, കുറഞ്ഞും, വ്യക്തമായോ, അവ്യക്തമായോ പ്രപഞ്ചഘടകങ്ങളില്‍ നിലകൊള്ളു ശിവശക്തിമയത്വം മനുഷ്യദേഹത്തില്‍ കൂടുതല്‍ പ്രകടമാകുു. മനുഷ്യദേഹത്തില്‍ (സ്ഥൂലമല്ല - സൂക്ഷമമായ - പ്രാണമയതലത്തില്‍) മസ്തിഷ്കത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള സഹസ്രാര കര്‍ണ്ണികയില്‍ ശിവചൈതന്യം നിലകൊള്ളുു. ഈ ബ്രഹ്മപദത്തില്‍ നിും സര്‍ഗ്ഗപ്രക്രിയയിലേക്കിറങ്ങിവരു ശക്തി ക്രമേണ സുഷ്മകേന്ദ്രങ്ങളായ ആജ്ഞ, വിശുദ്ധി, അനാഹതം, മണിപൂരകം, സ്വാധിഷ്ഠാനം - മൂലാധാരം എിവയില്‍ ബന്ധിച്ചുകൊണ്ട്‌ മൂലാധാരത്തില്‍ ഉറങ്ങിക്കിടക്കു ഈ ശക്തിയുടെ ഉദ്ബോധനവും ഉപരിനയനവും സാധിക്കുതിലൂടെ ജീവിതചര്യ സുഗമസുന്ദരമാക്കി (ഭൂക്തികള്‍ അനുഭവിച്ച്‌) ആത്യന്തികമായി സഹസ്രാരത്തിലെ ശിവ പദത്തില്‍ യോജിപ്പിച്ച്‌ ആനന്ദാനുഭൂതിയില്‍ ലയിക്കുത്‌ ഈ തെ ജീവിതത്തിണ്റ്റെ ആത്യന്തികലക്ഷ്യമാകു മുക്തി, എല്ലാ പ്രയത്നങ്ങളും അന്തിമമായി സമന്വയിക്കപ്പെടുത്‌ ഈ 'ശിവോഹം" ഭാവ പ്രാപ്തിയിലേക്കാകുു. ഇവിടെ മനുഷ്യന്‍ നാകു പല മതസാരവും ഏകമായിത്തീരുു. ശക്തി പ്രബോധനത്തിനുള്ള മാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ അനേകങ്ങളാണ്‌. ഹംയോഗം, ലയയോഗം, രാജയോഗം മുതലായ സാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ സുപ്രധാനമായ ഒുതെ 'മന്ത്രയോഗം" ഈ സമ്പ്രദായം മന്ത്രജപത്തിന്‌ പ്രാധാന്യം കല്‍പിക്കുു. മനോമയതലത്തില്‍ താദാത്മ്യം വരുത്തുമ്പോള്‍ നമ്മെ രക്ഷിക്കുതാണ്‌. മന്ത്രം. (മനനാത്ത്രായതേ ഇതി മന്ത്രഃ) കോടിക്കണക്കിന്‌ മന്ത്രങ്ങളുള്ളതില്‍ സുപ്രധാനമാണ്‌ 'ഓം നമശ്ശിവായ" എ പഞ്ചാക്ഷരമന്ത്രം. ജപത്തിലൂടെ ശക്ത്യുത്ഥാപനം സാധിച്ചപ്പോള്‍ ഗുരുപാടിയതാക്കാം ഒരു പക്ഷേ 'ആടുപാമ്പേ പുനംതേടുപാമ്പേ അരുളാനന്ദകൂത്തു കണ്ടാടുപാമ്പേ തിങ്കളും കൊയും ചൂടുമീശന്‍ പദപങ്കജം ചേര്‍ുനിാടുപാമ്പേ" എിങ്ങനെയുള്ള കുണ്ടലിനിപ്പാ'്‌. മന്ത്രജപം ദു:ഖഹരമായി മറ്റ്‌ ആചാര്യന്‍മാരെപ്പോലെ, ഗുരുദേവനും ഉപദേശിക്കുു. 'ശിവശിവ നിന്‍ തിരുനാമമോര്‍ത്തുകൊണ്ടാല്‍ഏവിടെയുമൊു മതിു തുല്യമില്ല", 'ജനിമൃതിരോഗമറുപ്പതിു സഞ്ജീവനി പരമേശ്വരനാമമ്യില്ല". എല്ലൊം സര്‍വ്വദു:ഖ നിവൃത്തിക്കായി സര്‍വ്വാശ്രയമായി ഗുരു പഞ്ചാക്ഷരമന്ത്രത്തെ ഉദാഹരിക്കുു. പുരശ്ചരണാംഗങ്ങളായ ഹോമം, തര്‍പ്പണം, ബ്രാഹ്മണഭോജനം, മാര്‍ജ്ജനം എിവയും സത്യത്തില്‍ ജപയോഗം മാത്രമാകുു. ആകയാല്‍ ഈ കാലഘ'ത്തില്‍ ദു:ഖനിവൃത്തിക്കും അഭീഷ്ട പ്രാപ്തിക്കും ആധ്യാത്മികാഭ്യുതിക്കുമേതൊരാള്‍ക്കും അവലംബിക്കാവുതാണീ ശൈവസാധനാ പദ്ധതി. ഇവിടെ ജാതിഭേദങ്ങളോ, മത ദ്വേഷങ്ങളോ ഇല്ലതെ. മന്ത്രസാധന ചെയ്യാന്‍ സാധിക്കാത്തവര്‍ക്കായി മന്ത്രസിദ്ധന്‍മാരായ ഗുരുക്കന്‍മാര്‍ ഏര്‍പ്പെടുത്തിയി'ുള്ള ഉപാസനാമാര്‍ഗ്ഗമാണ്‌ ക്ഷേത്രാരാധന. ശാരീരിക പ്രാധാന്യത്തോടെ നടത്തേണ്ടു മന്ത്രയോഗവും, ശരീര പ്രതീകമായ ക്ഷേത്രവും തമ്മില്‍ അഭേദ്യബന്ധമുണ്ട്‌. (ഇദം ശരീരം കൌന്തേയ ക്ഷേത്രമിത്യഭി ധീയതേ ) ക്ഷേത്രാംഗങ്ങള്‍ - ഗര്‍ഭഗൃഹം - ശിരസ്സ്‌, നമസ്കാരമണ്ഡപം - കണ്ഠം, വലിയമ്പലം - വക്ഷസ്സ്‌, വിളക്കുമാടം - ഉദരം, തളക്കല്ല്‌ - കാല്‍ മു'ുകള്‍, പുറംമതില്‍ + ഗോപുരം - പാദം ഇങ്ങനെ ദേഹപ്രതീകങ്ങളാകും ബോധശിരസ്സിലെ സഹസ്രാരസ്ഥാനീയനായ ശിവനാകുു. ശ്രീകോവിലിലെ വിഗ്രഹം, വിധിയാം വണ്ണം പ്രതിഷ്ഠയും, കലശവും മഹാപൂജയും നട ദേവാലയം മന്ത്രസിദ്ധി കൈവ - ഒരു സാധക ദേഹമാകുു. ഈ പ്രഭാവം നിലനിര്‍ത്തുകയാണ്‌ നിത്യപൂജയിലൂടെ ചെയ്യുത്‌. ഇങ്ങനെയുള്ള ദേവാലയത്തില്‍ ഭക്തിശ്രദ്ധാപുരസ്സരം - വന്ദനം - പ്രദക്ഷിണം - നമസ്കാരം - നാമസ്ത്രോത്രജപം - പ്രസാദസ്വീകരണം എിവ നടത്തുമ്പോള്‍ ക്ഷേത്രപാത്രത്തിലെ മന്ത്ര ചൈതന്യം ഭക്തരിലേയ്ക്ക്‌ വ്യാപിക്കുകയും അതിലൂടെ ഉറങ്ങിക്കിടക്കു ശക്തിയുടെ ഒരു ലേശാംശ പ്രബോധനം സംജാതമാവുകയും ചെയ്യുു. ഇങ്ങനെ വാല്‍ അയാള്‍ ഭക്തിക്കും മുക്തിക്കും അര്‍ഹനായിത്തീരുകയും ചെയ്യുു. ഇങ്ങനെ സാധാരണക്കാരനെ സാധകനാക്കി മാറ്റു ഓകയാലാണ്‌ ശ്രീനാരായണഗുരുദേവനും ക്ഷേത്രാരാധനക്ക്‌ പ്രാധാന്യം കല്‍പിച്ചി'ുള്ളത്‌. ക്ഷേത്രാരാധനയില്‍ അഷ്ടാംഗയോഗങ്ങളും, യോഗചതുഷ്ടയവും, പഞ്ചമഹായജ്ഞങ്ങളും, മന്ത്രോപാസനാംഗങ്ങളും സവിശേഷമായി സമന്വയിക്കപ്പെ'ിരിക്കുു. അതുകൊണ്ട്‌ ഈ ക്ളേശപൂര്‍ണ്ണ വിഷയങ്ങളിലും സാധാരണക്കാരന്‌ പ്രയാസമന്യേ പങ്കെടുക്കാനും, ചതുര്‍വിധ പുരുഷാര്‍ത്ഥങ്ങളും അനായാസേന ആര്‍ജ്ജിക്കാനും കഴിയുു. ഇതു ക്ഷേത്രാരാധനയുടെ സമ്പൂര്‍ണ്ണതക്കുദാഹരണമാകുു. താന്ത്രിക ദേവതകളില്‍ സമുതമായ സ്ഥാനമാണ്‌ ശിവന്‌ കല്‍പിച്ചി'ുള്ളത്‌. ഷഡാധാരങ്ങള്‍ക്കുപരി സഹസ്രാരവര്‍ത്തിയായ പരമശിവന്‍ എ ഭാവനയായിരിക്കാം ഇതിനാധാരം. ശിവപദത്തില്‍ നിോഴുകി താഴേക്കിറങ്ങി മൂലാധാരപര്യന്തമെത്തി വീണ്ടും കുതിച്ചുയര്‍്‌ സഹസ്രാരത്തിലേക്ക്‌ തെ അഭിഗമിക്കു ശക്തിയും, സാധനയുടെ ആദിമസ്പന്ദനമായ ഗണേശനും, ഗുരുസങ്കല്‍പത്തിലുള്ള ഗുഹനും ശാസ്താവും ഒത്തുചേര്‍ാല്‍ അവിടം കൈലാസം എപോലെ പുണ്യസ്ഥാനമാകും. സൃഷ്ടിക്കപ്പെ' പ്രപഞ്ചത്തിലെങ്ങും നിറഞ്ഞുനില്‍ക്കു ഐശ്വര്യചൈതന്യമായ മഹാവിഷ്ണുവിണ്റ്റെ കൂടി സാിധ്യമായാല്‍ താന്ത്രികമായി ഈ സ്ഥാനം പൂര്‍ണ്ണമായിത്തീരുു. ഒരു പുണ്യതീര്‍ത്ഥത്തിണ്റ്റെ സാമിപ്യവും തീര്‍ത്ഥമഹിമക്ക്‌ മാറ്റുകൂ'ുു. ക്ഷേത്രത്തില്‍ ദര്‍ശനവും, നാമസങ്കീര്‍ത്തനസഹിതമുള്ള സംഘടിത പ്രദിക്ഷിണവും (സാമൂഹ്യാരാധന) ഭക്തജനകര്‍ത്തവ്യങ്ങളില്‍ പ്രമുഖങ്ങളാണ്‌. സാമൂഹ്യാരാധന മാത്രമാണ്‌ ഇനിയും ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ പ്രാവര്‍ത്തികമാക്കേണ്ടു പുണ്യകര്‍മ്മം. ഇതിന്‌ വേണ്ട സംവിധാനങ്ങള്‍ ചെയ്യു ഭരണ സമിതിയും ഭക്തിയുള്ള ജനസമൂഹവും, തപോനിഷ്ഠരായ ആചാര്യാര്‍ച്ചകവൃന്ദവും ഒത്തുചേര്‍ാല്‍ അവിടെ ഗംഗായമുനാസരസ്വതീ സമന്വയസ്ഥാനം പോലെ പവിത്രമാകും. അതിനായി ഗുരുവചനങ്ങളിലൂടെ നമുക്ക്‌ പ്രാര്‍ത്ഥിക്കാം. 'പനിമതികൊണ്ടുകുളിര്‍ത്തു ലോകമെല്ലാം ഒളിവിതറുൊരു വെണ്ണിലാവുപൊങ്ങി തെളുതെളെ വീശിവിളങ്ങി ദേവലോകക്കുളമതിലാമ്പല്‍ വിരിഞ്ഞുകാണണം മേ". ശുഭംശൈവോപാസന ഡോ. ടി.എസ്‌. വിജയന്‍ ഈശ്വരാരാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ നാനാത്വം നിലനില്‍കു ഭാരതത്തിലെ ചിരപുരാതനമായ ഒരു പദ്ധതിയാണ്‌ ശൈവ സമ്പ്രദായം. പ്രപഞ്ചനാഥനായി ശിവനെ ഭാവന ചെയ്തുകൊണ്ട്‌ ശിവപദപ്രാപ്തിയെ ലക്ഷ്യമാക്കിക്കൊണ്ടുള്ള ജീവിതചര്യയും ലയസ്ഥിതിയുമാണ്‌ ഈ സമ്പ്രദായരഹസ്യം. ശൈവ മന്ത്രസാധന - സാമ്പ്രദായികചര്യകള്‍ - സാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ എിവ ഈ പദ്ധതിയില്‍ പ്രസക്തങ്ങളാണ്‌. വേദങ്ങളിലെ ശിവസങ്കല്‍പം, ശ്രീരുദ്രം, ചമകം മുതലായവ ശൈവോപാസനകളാണ്‌. ഒരു പക്ഷേ വേദങ്ങളേക്കാള്‍ പുരാതനങ്ങളായ ആഗമങ്ങളായിരിക്കും ശൈവോപാസനയിലെ ആദിമ ഗ്രന്ഥങ്ങള്‍. ചരിത്രപരമായി ചിന്തിച്ചാല്‍ മോഹന്‍ ജദാരോ, ഹാരപ്പ എീ സ്ഥലങ്ങളിലെ ഉത്ഖനനങ്ങളിലും ശൈവാരാധനയുടെ അനേകം തെളിവുകള്‍ ലഭിച്ചി'ുണ്ട്‌. കേരളം തുടങ്ങി കാശ്മീരം വരേയും - വംഗദേശം മുതല്‍ ഗുര്‍ജ്ജരം വരേയോ ചിന്തിച്ചാല്‍ അസംഖ്യം ശിവാലയങ്ങള്‍ ഇും കാണാവുതാണ്‌. ഇതില്‍ നിും സമഗ്രഭാരതം ഒരു ശൈവോപാസനാ കേന്ദ്രമായിരുുവോ എും തോിപ്പോകും. കാളിദാസനെപ്പോലുള്ളവരുടെ കൃതികളിലും വിനേകാനന്ദ-ശ്രീനാരായണാദി ഗുരുക്കന്‍മാരുടെ വചനങ്ങളിലും ശൈവസിദ്ധാന്തം നിറഞ്ഞുനില്‍കുു. പ്രപഞ്ചത്തിണ്റ്റെ ആദിമമായ ആധാരം അന്വേഷിക്കുമ്പോള്‍ ദൃശ്യമായ പലതും അയഥാര്‍ത്ഥങ്ങളായി മാറും. പരമസത്യമായ ത്രിഗുണാതീതമായ സത്തയാണ്‌ പരമശിവന്‍. (നിസൈത്രഗുണ്യതയാ ശുദ്ധത്വാത്‌ ശിവഃ) നിര്‍ഗ്ഗണ-നിരാകാരനായ പരമശിവണ്റ്റെ ഇച്ഛാശക്തിയില്‍ നിാണ്‌ പ്രപഞ്ചാവിര്‍ഭാവം. (സോ ള കാമയത ബഹൂസ്യാം പ്രജായേയം) ഈ ആദിശക്തിയുടെ ആദ്യത്തെ സ്പന്ദനമാണ്‌ പ്രണവം (ഓംകാരം) തുടര്‍്‌ ആദിമമായ മനസ്തത്വവും അതില്‍ നി്‌ ആകാശം, വായു, അഗ്നി, ജലം, പൃഥി എീ പഞ്ചഭൂതങ്ങളും, അവയുടെ സമ്മിശ്രഭാവത്തിലൂടെ ദൃശ്യപ്രപഞ്ചവും ആവിര്‍ഭവിച്ചിരിക്കുു. അങ്ങനെ നോക്കുമ്പോള്‍ നമ്മുടെ ദൃഷ്ടിഗോചരമായ എല്ലാം ശിവമയമാകുു. (ഈശാവാസ്യമിദം സര്‍വ്വം യത്കിഞ്ച ജഗത്യാം ജഗത്‌) കാന്തത്തിണ്റ്റെ ഏതൊരംശമെടുത്താലും അതില്‍ കാന്തിക ശക്തി കാണുപോലെ പ്രപഞ്ചഘടകങ്ങളിലോരോിലും ശിവചൈതന്യമുണ്ട്‌. ദൃശ്യപ്രപഞ്ചത്തിന്‌ കാരണമായ ആദിശക്തിയും വാസ്തവത്തില്‍ ശിവാഭിയാകുു. എങ്കിലും ശക്തിയുടെ പ്രകടഭാവമാണീ പ്രപഞ്ചം. അതുകൊണ്ടാണ്‌ താന്ത്രികന്‍മാര്‍ ശിവശക്തിയെ ജഗന്‍മാതാവ്‌ എ്‌ പ്രകീര്‍ത്തിക്കുത്‌. ഈ ശക്തി സുപ്തവും ഗുപ്തവുമാകുമ്പോള്‍ പ്രപഞ്ചവും ജല്ലാതായി തീരുു. അഗ്നിയില്‍ ഉഷ്ണം എപോലെയും, വാക്കില്‍ അര്‍ത്ഥം എ പോലെയും ശിവനില്‍ ശക്തി നിഗര്‍ഭിതമായിരിക്കുു. അതുകൊണ്ടാണ്‌ ഗുരുദേവന്‍ പരാശക്തിയോട്‌ മീനായതും ഭവതി മാനായതും ജനനി നീ നാഗവും നഗഖഗം താനായതും ധരണീ നാരിയും നരനും മാനാകവും നരകവും നീ നാമരൂപമതിന്‍ നാനാവിധ പ്രകൃതി മാനായി നിറിയുമീ ഞാനായതും ഭവതി ഹേ നാദരൂപിണി അഹോ നാടകം നിഖിലവും എ്‌ സംഭവിക്കുത്‌. പ്രപഞ്ചദൃശ്യങ്ങള്‍ക്ക്‌ കാരണമായ ശക്തിതെ താനായതും എ്‌ ഗുരു സിദ്ധാന്തിക്കുു. ശരിയാണ്‌ 'ശിവശക്ത്യാത്മകം വിദ്ധിജഗദേതച്ചരാചരം" എ വചനമാനുസരിച്ചെല്ലാം ശിവശക്തിയുടെ പരിണതിമാത്രം. ഏറിയും, കുറഞ്ഞും, വ്യക്തമായോ, അവ്യക്തമായോ പ്രപഞ്ചഘടകങ്ങളില്‍ നിലകൊള്ളു ശിവശക്തിമയത്വം മനുഷ്യദേഹത്തില്‍ കൂടുതല്‍ പ്രകടമാകുു. മനുഷ്യദേഹത്തില്‍ (സ്ഥൂലമല്ല - സൂക്ഷമമായ - പ്രാണമയതലത്തില്‍) മസ്തിഷ്കത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള സഹസ്രാര കര്‍ണ്ണികയില്‍ ശിവചൈതന്യം നിലകൊള്ളുു. ഈ ബ്രഹ്മപദത്തില്‍ നിും സര്‍ഗ്ഗപ്രക്രിയയിലേക്കിറങ്ങിവരു ശക്തി ക്രമേണ സുഷ്മകേന്ദ്രങ്ങളായ ആജ്ഞ, വിശുദ്ധി, അനാഹതം, മണിപൂരകം, സ്വാധിഷ്ഠാനം - മൂലാധാരം എിവയില്‍ ബന്ധിച്ചുകൊണ്ട്‌ മൂലാധാരത്തില്‍ ഉറങ്ങിക്കിടക്കു ഈ ശക്തിയുടെ ഉദ്ബോധനവും ഉപരിനയനവും സാധിക്കുതിലൂടെ ജീവിതചര്യ സുഗമസുന്ദരമാക്കി (ഭൂക്തികള്‍ അനുഭവിച്ച്‌) ആത്യന്തികമായി സഹസ്രാരത്തിലെ ശിവ പദത്തില്‍ യോജിപ്പിച്ച്‌ ആനന്ദാനുഭൂതിയില്‍ ലയിക്കുത്‌ ഈ തെ ജീവിതത്തിണ്റ്റെ ആത്യന്തികലക്ഷ്യമാകു മുക്തി, എല്ലാ പ്രയത്നങ്ങളും അന്തിമമായി സമന്വയിക്കപ്പെടുത്‌ ഈ 'ശിവോഹം" ഭാവ പ്രാപ്തിയിലേക്കാകുു. ഇവിടെ മനുഷ്യന്‍ നാകു പല മതസാരവും ഏകമായിത്തീരുു. ശക്തി പ്രബോധനത്തിനുള്ള മാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ അനേകങ്ങളാണ്‌. ഹംയോഗം, ലയയോഗം, രാജയോഗം മുതലായ സാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ സുപ്രധാനമായ ഒുതെ 'മന്ത്രയോഗം" ഈ സമ്പ്രദായം മന്ത്രജപത്തിന്‌ പ്രാധാന്യം കല്‍പിക്കുു. മനോമയതലത്തില്‍ താദാത്മ്യം വരുത്തുമ്പോള്‍ നമ്മെ രക്ഷിക്കുതാണ്‌. മന്ത്രം. (മനനാത്ത്രായതേ ഇതി മന്ത്രഃ) കോടിക്കണക്കിന്‌ മന്ത്രങ്ങളുള്ളതില്‍ സുപ്രധാനമാണ്‌ 'ഓം നമശ്ശിവായ" എ പഞ്ചാക്ഷരമന്ത്രം. ജപത്തിലൂടെ ശക്ത്യുത്ഥാപനം സാധിച്ചപ്പോള്‍ ഗുരുപാടിയതാക്കാം ഒരു പക്ഷേ 'ആടുപാമ്പേ പുനംതേടുപാമ്പേ അരുളാനന്ദകൂത്തു കണ്ടാടുപാമ്പേ തിങ്കളും കൊയും ചൂടുമീശന്‍ പദപങ്കജം ചേര്‍ുനിാടുപാമ്പേ" എിങ്ങനെയുള്ള കുണ്ടലിനിപ്പാ'്‌. മന്ത്രജപം ദു:ഖഹരമായി മറ്റ്‌ ആചാര്യന്‍മാരെപ്പോലെ, ഗുരുദേവനും ഉപദേശിക്കുു. 'ശിവശിവ നിന്‍ തിരുനാമമോര്‍ത്തുകൊണ്ടാല്‍ഏവിടെയുമൊു മതിു തുല്യമില്ല", 'ജനിമൃതിരോഗമറുപ്പതിു സഞ്ജീവനി പരമേശ്വരനാമമ്യില്ല". എല്ലൊം സര്‍വ്വദു:ഖ നിവൃത്തിക്കായി സര്‍വ്വാശ്രയമായി ഗുരു പഞ്ചാക്ഷരമന്ത്രത്തെ ഉദാഹരിക്കുു. പുരശ്ചരണാംഗങ്ങളായ ഹോമം, തര്‍പ്പണം, ബ്രാഹ്മണഭോജനം, മാര്‍ജ്ജനം എിവയും സത്യത്തില്‍ ജപയോഗം മാത്രമാകുു. ആകയാല്‍ ഈ കാലഘ'ത്തില്‍ ദു:ഖനിവൃത്തിക്കും അഭീഷ്ട പ്രാപ്തിക്കും ആധ്യാത്മികാഭ്യുതിക്കുമേതൊരാള്‍ക്കും അവലംബിക്കാവുതാണീ ശൈവസാധനാ പദ്ധതി. ഇവിടെ ജാതിഭേദങ്ങളോ, മത ദ്വേഷങ്ങളോ ഇല്ലതെ. മന്ത്രസാധന ചെയ്യാന്‍ സാധിക്കാത്തവര്‍ക്കായി മന്ത്രസിദ്ധന്‍മാരായ ഗുരുക്കന്‍മാര്‍ ഏര്‍പ്പെടുത്തിയി'ുള്ള ഉപാസനാമാര്‍ഗ്ഗമാണ്‌ ക്ഷേത്രാരാധന. ശാരീരിക പ്രാധാന്യത്തോടെ നടത്തേണ്ടു മന്ത്രയോഗവും, ശരീര പ്രതീകമായ ക്ഷേത്രവും തമ്മില്‍ അഭേദ്യബന്ധമുണ്ട്‌. (ഇദം ശരീരം കൌന്തേയ ക്ഷേത്രമിത്യഭി ധീയതേ ) ക്ഷേത്രാംഗങ്ങള്‍ - ഗര്‍ഭഗൃഹം - ശിരസ്സ്‌, നമസ്കാരമണ്ഡപം - കണ്ഠം, വലിയമ്പലം - വക്ഷസ്സ്‌, വിളക്കുമാടം - ഉദരം, തളക്കല്ല്‌ - കാല്‍ മു'ുകള്‍, പുറംമതില്‍ + ഗോപുരം - പാദം ഇങ്ങനെ ദേഹപ്രതീകങ്ങളാകും ബോധശിരസ്സിലെ സഹസ്രാരസ്ഥാനീയനായ ശിവനാകുു. ശ്രീകോവിലിലെ വിഗ്രഹം, വിധിയാം വണ്ണം പ്രതിഷ്ഠയും, കലശവും മഹാപൂജയും നട ദേവാലയം മന്ത്രസിദ്ധി കൈവ - ഒരു സാധക ദേഹമാകുു. ഈ പ്രഭാവം നിലനിര്‍ത്തുകയാണ്‌ നിത്യപൂജയിലൂടെ ചെയ്യുത്‌. ഇങ്ങനെയുള്ള ദേവാലയത്തില്‍ ഭക്തിശ്രദ്ധാപുരസ്സരം - വന്ദനം - പ്രദക്ഷിണം - നമസ്കാരം - നാമസ്ത്രോത്രജപം - പ്രസാദസ്വീകരണം എിവ നടത്തുമ്പോള്‍ ക്ഷേത്രപാത്രത്തിലെ മന്ത്ര ചൈതന്യം ഭക്തരിലേയ്ക്ക്‌ വ്യാപിക്കുകയും അതിലൂടെ ഉറങ്ങിക്കിടക്കു ശക്തിയുടെ ഒരു ലേശാംശ പ്രബോധനം സംജാതമാവുകയും ചെയ്യുു. ഇങ്ങനെ വാല്‍ അയാള്‍ ഭക്തിക്കും മുക്തിക്കും അര്‍ഹനായിത്തീരുകയും ചെയ്യുു. ഇങ്ങനെ സാധാരണക്കാരനെ സാധകനാക്കി മാറ്റു ഓകയാലാണ്‌ ശ്രീനാരായണഗുരുദേവനും ക്ഷേത്രാരാധനക്ക്‌ പ്രാധാന്യം കല്‍പിച്ചി'ുള്ളത്‌. ക്ഷേത്രാരാധനയില്‍ അഷ്ടാംഗയോഗങ്ങളും, യോഗചതുഷ്ടയവും, പഞ്ചമഹായജ്ഞങ്ങളും, മന്ത്രോപാസനാംഗങ്ങളും സവിശേഷമായി സമന്വയിക്കപ്പെ'ിരിക്കുു. അതുകൊണ്ട്‌ ഈ ക്ളേശപൂര്‍ണ്ണ വിഷയങ്ങളിലും സാധാരണക്കാരന്‌ പ്രയാസമന്യേ പങ്കെടുക്കാനും, ചതുര്‍വിധ പുരുഷാര്‍ത്ഥങ്ങളും അനായാസേന ആര്‍ജ്ജിക്കാനും കഴിയുു. ഇതു ക്ഷേത്രാരാധനയുടെ സമ്പൂര്‍ണ്ണതക്കുദാഹരണമാകുു. താന്ത്രിക ദേവതകളില്‍ സമുതമായ സ്ഥാനമാണ്‌ ശിവന്‌ കല്‍പിച്ചി'ുള്ളത്‌. ഷഡാധാരങ്ങള്‍ക്കുപരി സഹസ്രാരവര്‍ത്തിയായ പരമശിവന്‍ എ ഭാവനയായിരിക്കാം ഇതിനാധാരം. ശിവപദത്തില്‍ നിോഴുകി താഴേക്കിറങ്ങി മൂലാധാരപര്യന്തമെത്തി വീണ്ടും കുതിച്ചുയര്‍്‌ സഹസ്രാരത്തിലേക്ക്‌ തെ അഭിഗമിക്കു ശക്തിയും, സാധനയുടെ ആദിമസ്പന്ദനമായ ഗണേശനും, ഗുരുസങ്കല്‍പത്തിലുള്ള ഗുഹനും ശാസ്താവും ഒത്തുചേര്‍ാല്‍ അവിടം കൈലാസം എപോലെ പുണ്യസ്ഥാനമാകും. സൃഷ്ടിക്കപ്പെ' പ്രപഞ്ചത്തിലെങ്ങും നിറഞ്ഞുനില്‍ക്കു ഐശ്വര്യചൈതന്യമായ മഹാവിഷ്ണുവിണ്റ്റെ കൂടി സാിധ്യമായാല്‍ താന്ത്രികമായി ഈ സ്ഥാനം പൂര്‍ണ്ണമായിത്തീരുു. ഒരു പുണ്യതീര്‍ത്ഥത്തിണ്റ്റെ സാമിപ്യവും തീര്‍ത്ഥമഹിമക്ക്‌ മാറ്റുകൂ'ുു. ക്ഷേത്രത്തില്‍ ദര്‍ശനവും, നാമസങ്കീര്‍ത്തനസഹിതമുള്ള സംഘടിത പ്രദിക്ഷിണവും (സാമൂഹ്യാരാധന) ഭക്തജനകര്‍ത്തവ്യങ്ങളില്‍ പ്രമുഖങ്ങളാണ്‌. സാമൂഹ്യാരാധന മാത്രമാണ്‌ ഇനിയും ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ പ്രാവര്‍ത്തികമാക്കേണ്ടു പുണ്യകര്‍മ്മം. ഇതിന്‌ വേണ്ട സംവിധാനങ്ങള്‍ ചെയ്യു ഭരണ സമിതിയും ഭക്തിയുള്ള ജനസമൂഹവും, തപോനിഷ്ഠരായ ആചാര്യാര്‍ച്ചകവൃന്ദവും ഒത്തുചേര്‍ാല്‍ അവിടെ ഗംഗായമുനാസരസ്വതീ സമന്വയസ്ഥാനം പോലെ പവിത്രമാകും. അതിനായി ഗുരുവചനങ്ങളിലൂടെ നമുക്ക്‌ പ്രാര്‍ത്ഥിക്കാം. 'പനിമതികൊണ്ടുകുളിര്‍ത്തു ലോകമെല്ലാം ഒളിവിതറുൊരു വെണ്ണിലാവുപൊങ്ങി തെളുതെളെ വീശിവിളങ്ങി ദേവലോകക്കുളമതിലാമ്പല്‍ വിരിഞ്ഞുകാണണം മേ". ശുഭം
ശൈവ മന്ത്രസാധന - സാമ്പ്രദായികചര്യകള്‍ - സാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ എിവ ഈ പദ്ധതിയില്‍ പ്രസക്തങ്ങളാണ്‌. വേദങ്ങളിലെ ശിവസങ്കല്‍പം, ശ്രീരുദ്രം, ചമകം മുതലായവ ശൈവോപാസനകളാണ്‌. ഒരു പക്ഷേ വേദങ്ങളേക്കാള്‍ പുരാതനങ്ങളായ ആഗമങ്ങളായിരിക്കും ശൈവോപാസനയിലെ ആദിമ ഗ്രന്ഥങ്ങള്‍.
ചരിത്രപരമായി ചിന്തിച്ചാല്‍ മോഹന്‍ ജദാരോ, ഹാരപ്പ എീ സ്ഥലങ്ങളിലെ ഉത്ഖനനങ്ങളിലും ശൈവാരാധനയുടെ അനേകം തെളിവുകള്‍ ലഭിച്ചി'ുണ്ട്‌. കേരളം തുടങ്ങി കാശ്മീരം വരേയും - വംഗദേശം മുതല്‍ ഗുര്‍ജ്ജരം വരേയോ ചിന്തിച്ചാല്‍ അസംഖ്യം ശിവാലയങ്ങള്‍ ഇും കാണാവുതാണ്‌. ഇതില്‍ നിും സമഗ്രഭാരതം ഒരു ശൈവോപാസനാ കേന്ദ്രമായിരുുവോ എും തോിപ്പോകും.
കാളിദാസനെപ്പോലുള്ളവരുടെ കൃതികളിലും വിനേകാനന്ദ-ശ്രീനാരായണാദി ഗുരുക്കന്‍മാരുടെ വചനങ്ങളിലും ശൈവസിദ്ധാന്തം നിറഞ്ഞുനില്‍കുു. പ്രപഞ്ചത്തിണ്റ്റെ ആദിമമായ ആധാരം അന്വേഷിക്കുമ്പോള്‍ ദൃശ്യമായ പലതും അയഥാര്‍ത്ഥങ്ങളായി മാറും.
പരമസത്യമായ ത്രിഗുണാതീതമായ സത്തയാണ്‌ പരമശിവന്‍. (നിസൈത്രഗുണ്യതയാ ശുദ്ധത്വാത്‌ ശിവഃ) നിര്‍ഗ്ഗണ-നിരാകാരനായ പരമശിവണ്റ്റെ ഇച്ഛാശക്തിയില്‍ നിാണ്‌ പ്രപഞ്ചാവിര്‍ഭാവം. (സോ ള കാമയത ബഹൂസ്യാം പ്രജായേയം) ഈ ആദിശക്തിയുടെ ആദ്യത്തെ സ്പന്ദനമാണ്‌ പ്രണവം (ഓംകാരം) തുടര്‍്‌ ആദിമമായ മനസ്തത്വവും അതില്‍ നി്‌ ആകാശം, വായു, അഗ്നി, ജലം, പൃഥി എീ പഞ്ചഭൂതങ്ങളും, അവയുടെ സമ്മിശ്രഭാവത്തിലൂടെ ദൃശ്യപ്രപഞ്ചവും ആവിര്‍ഭവിച്ചിരിക്കുു. അങ്ങനെ നോക്കുമ്പോള്‍ നമ്മുടെ ദൃഷ്ടിഗോചരമായ എല്ലാം ശിവമയമാകുു. (ഈശാവാസ്യമിദം സര്‍വ്വം യത്കിഞ്ച ജഗത്യാം ജഗത്‌) കാന്തത്തിണ്റ്റെ ഏതൊരംശമെടുത്താലും അതില്‍ കാന്തിക ശക്തി കാണുപോലെ പ്രപഞ്ചഘടകങ്ങളിലോരോിലും ശിവചൈതന്യമുണ്ട്‌.
ദൃശ്യപ്രപഞ്ചത്തിന്‌ കാരണമായ ആദിശക്തിയും വാസ്തവത്തില്‍ ശിവാഭിയാകുു. എങ്കിലും ശക്തിയുടെ പ്രകടഭാവമാണീ പ്രപഞ്ചം. അതുകൊണ്ടാണ്‌ താന്ത്രികന്‍മാര്‍ ശിവശക്തിയെ ജഗന്‍മാതാവ്‌ എ്‌ പ്രകീര്‍ത്തിക്കുത്‌. ഈ ശക്തി സുപ്തവും ഗുപ്തവുമാകുമ്പോള്‍ പ്രപഞ്ചവും ജല്ലാതായി തീരുു. അഗ്നിയില്‍ ഉഷ്ണം എപോലെയും, വാക്കില്‍ അര്‍ത്ഥം എ പോലെയും ശിവനില്‍ ശക്തി നിഗര്‍ഭിതമായിരിക്കുു. അതുകൊണ്ടാണ്‌ ഗുരുദേവന്‍ പരാശക്തിയോട്‌ മീനായതും ഭവതി മാനായതും ജനനി നീ നാഗവും നഗഖഗം താനായതും ധരണീ നാരിയും നരനും മാനാകവും നരകവും നീ നാമരൂപമതിന്‍ നാനാവിധ പ്രകൃതി മാനായി നിറിയുമീ ഞാനായതും ഭവതി ഹേ നാദരൂപിണി അഹോ നാടകം നിഖിലവും എ്‌ സംഭവിക്കുത്‌.
പ്രപഞ്ചദൃശ്യങ്ങള്‍ക്ക്‌ കാരണമായ ശക്തിതെ താനായതും എ്‌ ഗുരു സിദ്ധാന്തിക്കുു. ശരിയാണ്‌ 'ശിവശക്ത്യാത്മകം വിദ്ധിജഗദേതച്ചരാചരം" എ വചനമാനുസരിച്ചെല്ലാം ശിവശക്തിയുടെ പരിണതിമാത്രം. ഏറിയും, കുറഞ്ഞും, വ്യക്തമായോ, അവ്യക്തമായോ പ്രപഞ്ചഘടകങ്ങളില്‍ നിലകൊള്ളു ശിവശക്തിമയത്വം മനുഷ്യദേഹത്തില്‍ കൂടുതല്‍ പ്രകടമാകുു. മനുഷ്യദേഹത്തില്‍ (സ്ഥൂലമല്ല - സൂക്ഷമമായ - പ്രാണമയതലത്തില്‍) മസ്തിഷ്കത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള സഹസ്രാര കര്‍ണ്ണികയില്‍ ശിവചൈതന്യം നിലകൊള്ളുു. ഈ ബ്രഹ്മപദത്തില്‍ നിും സര്‍ഗ്ഗപ്രക്രിയയിലേക്കിറങ്ങിവരു ശക്തി ക്രമേണ സുഷ്മകേന്ദ്രങ്ങളായ ആജ്ഞ, വിശുദ്ധി, അനാഹതം, മണിപൂരകം, സ്വാധിഷ്ഠാനം - മൂലാധാരം എിവയില്‍ ബന്ധിച്ചുകൊണ്ട്‌ മൂലാധാരത്തില്‍ ഉറങ്ങിക്കിടക്കു ഈ ശക്തിയുടെ ഉദ്ബോധനവും ഉപരിനയനവും സാധിക്കുതിലൂടെ ജീവിതചര്യ സുഗമസുന്ദരമാക്കി (ഭൂക്തികള്‍ അനുഭവിച്ച്‌) ആത്യന്തികമായി സഹസ്രാരത്തിലെ ശിവ പദത്തില്‍ യോജിപ്പിച്ച്‌ ആനന്ദാനുഭൂതിയില്‍ ലയിക്കുത്‌ ഈ തെ ജീവിതത്തിണ്റ്റെ ആത്യന്തികലക്ഷ്യമാകു മുക്തി, എല്ലാ പ്രയത്നങ്ങളും അന്തിമമായി സമന്വയിക്കപ്പെടുത്‌ ഈ 'ശിവോഹം" ഭാവ പ്രാപ്തിയിലേക്കാകുു. ഇവിടെ മനുഷ്യന്‍ നാകു പല മതസാരവും ഏകമായിത്തീരുു.
ശക്തി പ്രബോധനത്തിനുള്ള മാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ അനേകങ്ങളാണ്‌. ഹംയോഗം, ലയയോഗം, രാജയോഗം മുതലായ സാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ സുപ്രധാനമായ ഒുതെ 'മന്ത്രയോഗം" ഈ സമ്പ്രദായം മന്ത്രജപത്തിന്‌ പ്രാധാന്യം കല്‍പിക്കുു. മനോമയതലത്തില്‍ താദാത്മ്യം വരുത്തുമ്പോള്‍ നമ്മെ രക്ഷിക്കുതാണ്‌. മന്ത്രം. (മനനാത്ത്രായതേ ഇതി മന്ത്രഃ) കോടിക്കണക്കിന്‌ മന്ത്രങ്ങളുള്ളതില്‍ സുപ്രധാനമാണ്‌ 'ഓം നമശ്ശിവായ" എ പഞ്ചാക്ഷരമന്ത്രം. ജപത്തിലൂടെ ശക്ത്യുത്ഥാപനം സാധിച്ചപ്പോള്‍ ഗുരുപാടിയതാക്കാം ഒരു പക്ഷേ 'ആടുപാമ്പേ പുനംതേടുപാമ്പേ അരുളാനന്ദകൂത്തു കണ്ടാടുപാമ്പേ തിങ്കളും കൊയും ചൂടുമീശന്‍ പദപങ്കജം ചേര്‍ുനിാടുപാമ്പേ" എിങ്ങനെയുള്ള കുണ്ടലിനിപ്പാ'്‌. മന്ത്രജപം ദു:ഖഹരമായി മറ്റ്‌ ആചാര്യന്‍മാരെപ്പോലെ, ഗുരുദേവനും ഉപദേശിക്കുു. 'ശിവശിവ നിന്‍ തിരുനാമമോര്‍ത്തുകൊണ്ടാല്‍ഏവിടെയുമൊു മതിു തുല്യമില്ല", 'ജനിമൃതിരോഗമറുപ്പതിു സഞ്ജീവനി പരമേശ്വരനാമമ്യില്ല". എല്ലൊം സര്‍വ്വദു:ഖ നിവൃത്തിക്കായി സര്‍വ്വാശ്രയമായി ഗുരു പഞ്ചാക്ഷരമന്ത്രത്തെ ഉദാഹരിക്കുു.
പുരശ്ചരണാംഗങ്ങളായ ഹോമം, തര്‍പ്പണം, ബ്രാഹ്മണഭോജനം, മാര്‍ജ്ജനം എിവയും സത്യത്തില്‍ ജപയോഗം മാത്രമാകുു. ആകയാല്‍ ഈ കാലഘ'ത്തില്‍ ദു:ഖനിവൃത്തിക്കും അഭീഷ്ട പ്രാപ്തിക്കും ആധ്യാത്മികാഭ്യുതിക്കുമേതൊരാള്‍ക്കും അവലംബിക്കാവുതാണീ ശൈവസാധനാ പദ്ധതി. ഇവിടെ ജാതിഭേദങ്ങളോ, മത ദ്വേഷങ്ങളോ ഇല്ലതെ. മന്ത്രസാധന ചെയ്യാന്‍ സാധിക്കാത്തവര്‍ക്കായി മന്ത്രസിദ്ധന്‍മാരായ ഗുരുക്കന്‍മാര്‍ ഏര്‍പ്പെടുത്തിയി'ുള്ള ഉപാസനാമാര്‍ഗ്ഗമാണ്‌ ക്ഷേത്രാരാധന. ശാരീരിക പ്രാധാന്യത്തോടെ നടത്തേണ്ടു മന്ത്രയോഗവും, ശരീര പ്രതീകമായ ക്ഷേത്രവും തമ്മില്‍ അഭേദ്യബന്ധമുണ്ട്‌. (ഇദം ശരീരം കൌന്തേയ ക്ഷേത്രമിത്യഭി ധീയതേ ) ക്ഷേത്രാംഗങ്ങള്‍ - ഗര്‍ഭഗൃഹം - ശിരസ്സ്‌, നമസ്കാരമണ്ഡപം - കണ്ഠം, വലിയമ്പലം - വക്ഷസ്സ്‌, വിളക്കുമാടം - ഉദരം, തളക്കല്ല്‌ - കാല്‍ മു'ുകള്‍, പുറംമതില്‍ + ഗോപുരം - പാദം ഇങ്ങനെ ദേഹപ്രതീകങ്ങളാകും ബോധശിരസ്സിലെ സഹസ്രാരസ്ഥാനീയനായ ശിവനാകുു. ശ്രീകോവിലിലെ വിഗ്രഹം, വിധിയാം വണ്ണം പ്രതിഷ്ഠയും, കലശവും മഹാപൂജയും നട ദേവാലയം മന്ത്രസിദ്ധി കൈവ - ഒരു സാധക ദേഹമാകുു. ഈ പ്രഭാവം നിലനിര്‍ത്തുകയാണ്‌ നിത്യപൂജയിലൂടെ ചെയ്യുത്‌. ഇങ്ങനെയുള്ള ദേവാലയത്തില്‍ ഭക്തിശ്രദ്ധാപുരസ്സരം - വന്ദനം - പ്രദക്ഷിണം - നമസ്കാരം - നാമസ്ത്രോത്രജപം - പ്രസാദസ്വീകരണം എിവ നടത്തുമ്പോള്‍ ക്ഷേത്രപാത്രത്തിലെ മന്ത്ര ചൈതന്യം ഭക്തരിലേയ്ക്ക്‌ വ്യാപിക്കുകയും അതിലൂടെ ഉറങ്ങിക്കിടക്കു ശക്തിയുടെ ഒരു ലേശാംശ പ്രബോധനം സംജാതമാവുകയും ചെയ്യുു. ഇങ്ങനെ വാല്‍ അയാള്‍ ഭക്തിക്കും മുക്തിക്കും അര്‍ഹനായിത്തീരുകയും ചെയ്യുു. ഇങ്ങനെ സാധാരണക്കാരനെ സാധകനാക്കി മാറ്റു ഓകയാലാണ്‌ ശ്രീനാരായണഗുരുദേവനും ക്ഷേത്രാരാധനക്ക്‌ പ്രാധാന്യം കല്‍പിച്ചി'ുള്ളത്‌. ക്ഷേത്രാരാധനയില്‍ അഷ്ടാംഗയോഗങ്ങളും, യോഗചതുഷ്ടയവും, പഞ്ചമഹായജ്ഞങ്ങളും, മന്ത്രോപാസനാംഗങ്ങളും സവിശേഷമായി സമന്വയിക്കപ്പെ'ിരിക്കുു. അതുകൊണ്ട്‌ ഈ ക്ളേശപൂര്‍ണ്ണ വിഷയങ്ങളിലും സാധാരണക്കാരന്‌ പ്രയാസമന്യേ പങ്കെടുക്കാനും, ചതുര്‍വിധ പുരുഷാര്‍ത്ഥങ്ങളും അനായാസേന ആര്‍ജ്ജിക്കാനും കഴിയുു. ഇതു ക്ഷേത്രാരാധനയുടെ സമ്പൂര്‍ണ്ണതക്കുദാഹരണമാകുു. താന്ത്രിക ദേവതകളില്‍ സമുതമായ സ്ഥാനമാണ്‌ ശിവന്‌ കല്‍പിച്ചി'ുള്ളത്‌. ഷഡാധാരങ്ങള്‍ക്കുപരി സഹസ്രാരവര്‍ത്തിയായ പരമശിവന്‍ എ ഭാവനയായിരിക്കാം ഇതിനാധാരം. ശിവപദത്തില്‍ നിോഴുകി താഴേക്കിറങ്ങി മൂലാധാരപര്യന്തമെത്തി വീണ്ടും കുതിച്ചുയര്‍്‌ സഹസ്രാരത്തിലേക്ക്‌ തെ അഭിഗമിക്കു ശക്തിയും, സാധനയുടെ ആദിമസ്പന്ദനമായ ഗണേശനും, ഗുരുസങ്കല്‍പത്തിലുള്ള ഗുഹനും ശാസ്താവും ഒത്തുചേര്‍ാല്‍ അവിടം കൈലാസം എപോലെ പുണ്യസ്ഥാനമാകും. സൃഷ്ടിക്കപ്പെ' പ്രപഞ്ചത്തിലെങ്ങും നിറഞ്ഞുനില്‍ക്കു ഐശ്വര്യചൈതന്യമായ മഹാവിഷ്ണുവിണ്റ്റെ കൂടി സാിധ്യമായാല്‍ താന്ത്രികമായി ഈ സ്ഥാനം പൂര്‍ണ്ണമായിത്തീരുു. ഒരു പുണ്യതീര്‍ത്ഥത്തിണ്റ്റെ സാമിപ്യവും തീര്‍ത്ഥമഹിമക്ക്‌ മാറ്റുകൂ'ുു. ക്ഷേത്രത്തില്‍ ദര്‍ശനവും, നാമസങ്കീര്‍ത്തനസഹിതമുള്ള സംഘടിത പ്രദിക്ഷിണവും (സാമൂഹ്യാരാധന) ഭക്തജനകര്‍ത്തവ്യങ്ങളില്‍ പ്രമുഖങ്ങളാണ്‌. സാമൂഹ്യാരാധന മാത്രമാണ്‌ ഇനിയും ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ പ്രാവര്‍ത്തികമാക്കേണ്ടു പുണ്യകര്‍മ്മം. ഇതിന്‌ വേണ്ട സംവിധാനങ്ങള്‍ ചെയ്യു ഭരണ സമിതിയും ഭക്തിയുള്ള ജനസമൂഹവും, തപോനിഷ്ഠരായ ആചാര്യാര്‍ച്ചകവൃന്ദവും ഒത്തുചേര്‍ാല്‍ അവിടെ ഗംഗായമുനാസരസ്വതീ സമന്വയസ്ഥാനം പോലെ പവിത്രമാകും. അതിനായി ഗുരുവചനങ്ങളിലൂടെ നമുക്ക്‌ പ്രാര്‍ത്ഥിക്കാം. 'പനിമതികൊണ്ടുകുളിര്‍ത്തു ലോകമെല്ലാം ഒളിവിതറുൊരു വെണ്ണിലാവുപൊങ്ങി തെളുതെളെ വീശിവിളങ്ങി ദേവലോകക്കുളമതിലാമ്പല്‍ വിരിഞ്ഞുകാണണം മേ". ശുഭംശൈവോപാസന ഡോ. ടി.എസ്‌. വിജയന്‍ ഈശ്വരാരാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ നാനാത്വം നിലനില്‍കു ഭാരതത്തിലെ ചിരപുരാതനമായ ഒരു പദ്ധതിയാണ്‌ ശൈവ സമ്പ്രദായം. പ്രപഞ്ചനാഥനായി ശിവനെ ഭാവന ചെയ്തുകൊണ്ട്‌ ശിവപദപ്രാപ്തിയെ ലക്ഷ്യമാക്കിക്കൊണ്ടുള്ള ജീവിതചര്യയും ലയസ്ഥിതിയുമാണ്‌ ഈ സമ്പ്രദായരഹസ്യം. ശൈവ മന്ത്രസാധന - സാമ്പ്രദായികചര്യകള്‍ - സാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ എിവ ഈ പദ്ധതിയില്‍ പ്രസക്തങ്ങളാണ്‌. വേദങ്ങളിലെ ശിവസങ്കല്‍പം, ശ്രീരുദ്രം, ചമകം മുതലായവ ശൈവോപാസനകളാണ്‌. ഒരു പക്ഷേ വേദങ്ങളേക്കാള്‍ പുരാതനങ്ങളായ ആഗമങ്ങളായിരിക്കും ശൈവോപാസനയിലെ ആദിമ ഗ്രന്ഥങ്ങള്‍. ചരിത്രപരമായി ചിന്തിച്ചാല്‍ മോഹന്‍ ജദാരോ, ഹാരപ്പ എീ സ്ഥലങ്ങളിലെ ഉത്ഖനനങ്ങളിലും ശൈവാരാധനയുടെ അനേകം തെളിവുകള്‍ ലഭിച്ചി'ുണ്ട്‌. കേരളം തുടങ്ങി കാശ്മീരം വരേയും - വംഗദേശം മുതല്‍ ഗുര്‍ജ്ജരം വരേയോ ചിന്തിച്ചാല്‍ അസംഖ്യം ശിവാലയങ്ങള്‍ ഇും കാണാവുതാണ്‌. ഇതില്‍ നിും സമഗ്രഭാരതം ഒരു ശൈവോപാസനാ കേന്ദ്രമായിരുുവോ എും തോിപ്പോകും. കാളിദാസനെപ്പോലുള്ളവരുടെ കൃതികളിലും വിനേകാനന്ദ-ശ്രീനാരായണാദി ഗുരുക്കന്‍മാരുടെ വചനങ്ങളിലും ശൈവസിദ്ധാന്തം നിറഞ്ഞുനില്‍കുു. പ്രപഞ്ചത്തിണ്റ്റെ ആദിമമായ ആധാരം അന്വേഷിക്കുമ്പോള്‍ ദൃശ്യമായ പലതും അയഥാര്‍ത്ഥങ്ങളായി മാറും. പരമസത്യമായ ത്രിഗുണാതീതമായ സത്തയാണ്‌ പരമശിവന്‍. (നിസൈത്രഗുണ്യതയാ ശുദ്ധത്വാത്‌ ശിവഃ) നിര്‍ഗ്ഗണ-നിരാകാരനായ പരമശിവണ്റ്റെ ഇച്ഛാശക്തിയില്‍ നിാണ്‌ പ്രപഞ്ചാവിര്‍ഭാവം. (സോ ള കാമയത ബഹൂസ്യാം പ്രജായേയം) ഈ ആദിശക്തിയുടെ ആദ്യത്തെ സ്പന്ദനമാണ്‌ പ്രണവം (ഓംകാരം) തുടര്‍്‌ ആദിമമായ മനസ്തത്വവും അതില്‍ നി്‌ ആകാശം, വായു, അഗ്നി, ജലം, പൃഥി എീ പഞ്ചഭൂതങ്ങളും, അവയുടെ സമ്മിശ്രഭാവത്തിലൂടെ ദൃശ്യപ്രപഞ്ചവും ആവിര്‍ഭവിച്ചിരിക്കുു. അങ്ങനെ നോക്കുമ്പോള്‍ നമ്മുടെ ദൃഷ്ടിഗോചരമായ എല്ലാം ശിവമയമാകുു. (ഈശാവാസ്യമിദം സര്‍വ്വം യത്കിഞ്ച ജഗത്യാം ജഗത്‌) കാന്തത്തിണ്റ്റെ ഏതൊരംശമെടുത്താലും അതില്‍ കാന്തിക ശക്തി കാണുപോലെ പ്രപഞ്ചഘടകങ്ങളിലോരോിലും ശിവചൈതന്യമുണ്ട്‌. ദൃശ്യപ്രപഞ്ചത്തിന്‌ കാരണമായ ആദിശക്തിയും വാസ്തവത്തില്‍ ശിവാഭിയാകുു. എങ്കിലും ശക്തിയുടെ പ്രകടഭാവമാണീ പ്രപഞ്ചം. അതുകൊണ്ടാണ്‌ താന്ത്രികന്‍മാര്‍ ശിവശക്തിയെ ജഗന്‍മാതാവ്‌ എ്‌ പ്രകീര്‍ത്തിക്കുത്‌. ഈ ശക്തി സുപ്തവും ഗുപ്തവുമാകുമ്പോള്‍ പ്രപഞ്ചവും ജല്ലാതായി തീരുു. അഗ്നിയില്‍ ഉഷ്ണം എപോലെയും, വാക്കില്‍ അര്‍ത്ഥം എ പോലെയും ശിവനില്‍ ശക്തി നിഗര്‍ഭിതമായിരിക്കുു. അതുകൊണ്ടാണ്‌ ഗുരുദേവന്‍ പരാശക്തിയോട്‌ മീനായതും ഭവതി മാനായതും ജനനി നീ നാഗവും നഗഖഗം താനായതും ധരണീ നാരിയും നരനും മാനാകവും നരകവും നീ നാമരൂപമതിന്‍ നാനാവിധ പ്രകൃതി മാനായി നിറിയുമീ ഞാനായതും ഭവതി ഹേ നാദരൂപിണി അഹോ നാടകം നിഖിലവും എ്‌ സംഭവിക്കുത്‌. പ്രപഞ്ചദൃശ്യങ്ങള്‍ക്ക്‌ കാരണമായ ശക്തിതെ താനായതും എ്‌ ഗുരു സിദ്ധാന്തിക്കുു. ശരിയാണ്‌ 'ശിവശക്ത്യാത്മകം വിദ്ധിജഗദേതച്ചരാചരം" എ വചനമാനുസരിച്ചെല്ലാം ശിവശക്തിയുടെ പരിണതിമാത്രം. ഏറിയും, കുറഞ്ഞും, വ്യക്തമായോ, അവ്യക്തമായോ പ്രപഞ്ചഘടകങ്ങളില്‍ നിലകൊള്ളു ശിവശക്തിമയത്വം മനുഷ്യദേഹത്തില്‍ കൂടുതല്‍ പ്രകടമാകുു. മനുഷ്യദേഹത്തില്‍ (സ്ഥൂലമല്ല - സൂക്ഷമമായ - പ്രാണമയതലത്തില്‍) മസ്തിഷ്കത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള സഹസ്രാര കര്‍ണ്ണികയില്‍ ശിവചൈതന്യം നിലകൊള്ളുു. ഈ ബ്രഹ്മപദത്തില്‍ നിും സര്‍ഗ്ഗപ്രക്രിയയിലേക്കിറങ്ങിവരു ശക്തി ക്രമേണ സുഷ്മകേന്ദ്രങ്ങളായ ആജ്ഞ, വിശുദ്ധി, അനാഹതം, മണിപൂരകം, സ്വാധിഷ്ഠാനം - മൂലാധാരം എിവയില്‍ ബന്ധിച്ചുകൊണ്ട്‌ മൂലാധാരത്തില്‍ ഉറങ്ങിക്കിടക്കു ഈ ശക്തിയുടെ ഉദ്ബോധനവും ഉപരിനയനവും സാധിക്കുതിലൂടെ ജീവിതചര്യ സുഗമസുന്ദരമാക്കി (ഭൂക്തികള്‍ അനുഭവിച്ച്‌) ആത്യന്തികമായി സഹസ്രാരത്തിലെ ശിവ പദത്തില്‍ യോജിപ്പിച്ച്‌ ആനന്ദാനുഭൂതിയില്‍ ലയിക്കുത്‌ ഈ തെ ജീവിതത്തിണ്റ്റെ ആത്യന്തികലക്ഷ്യമാകു മുക്തി, എല്ലാ പ്രയത്നങ്ങളും അന്തിമമായി സമന്വയിക്കപ്പെടുത്‌ ഈ 'ശിവോഹം" ഭാവ പ്രാപ്തിയിലേക്കാകുു. ഇവിടെ മനുഷ്യന്‍ നാകു പല മതസാരവും ഏകമായിത്തീരുു. ശക്തി പ്രബോധനത്തിനുള്ള മാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ അനേകങ്ങളാണ്‌. ഹംയോഗം, ലയയോഗം, രാജയോഗം മുതലായ സാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ സുപ്രധാനമായ ഒുതെ 'മന്ത്രയോഗം" ഈ സമ്പ്രദായം മന്ത്രജപത്തിന്‌ പ്രാധാന്യം കല്‍പിക്കുു. മനോമയതലത്തില്‍ താദാത്മ്യം വരുത്തുമ്പോള്‍ നമ്മെ രക്ഷിക്കുതാണ്‌. മന്ത്രം. (മനനാത്ത്രായതേ ഇതി മന്ത്രഃ) കോടിക്കണക്കിന്‌ മന്ത്രങ്ങളുള്ളതില്‍ സുപ്രധാനമാണ്‌ 'ഓം നമശ്ശിവായ" എ പഞ്ചാക്ഷരമന്ത്രം. ജപത്തിലൂടെ ശക്ത്യുത്ഥാപനം സാധിച്ചപ്പോള്‍ ഗുരുപാടിയതാക്കാം ഒരു പക്ഷേ 'ആടുപാമ്പേ പുനംതേടുപാമ്പേ അരുളാനന്ദകൂത്തു കണ്ടാടുപാമ്പേ തിങ്കളും കൊയും ചൂടുമീശന്‍ പദപങ്കജം ചേര്‍ുനിാടുപാമ്പേ" എിങ്ങനെയുള്ള കുണ്ടലിനിപ്പാ'്‌. മന്ത്രജപം ദു:ഖഹരമായി മറ്റ്‌ ആചാര്യന്‍മാരെപ്പോലെ, ഗുരുദേവനും ഉപദേശിക്കുു. 'ശിവശിവ നിന്‍ തിരുനാമമോര്‍ത്തുകൊണ്ടാല്‍ഏവിടെയുമൊു മതിു തുല്യമില്ല", 'ജനിമൃതിരോഗമറുപ്പതിു സഞ്ജീവനി പരമേശ്വരനാമമ്യില്ല". എല്ലൊം സര്‍വ്വദു:ഖ നിവൃത്തിക്കായി സര്‍വ്വാശ്രയമായി ഗുരു പഞ്ചാക്ഷരമന്ത്രത്തെ ഉദാഹരിക്കുു. പുരശ്ചരണാംഗങ്ങളായ ഹോമം, തര്‍പ്പണം, ബ്രാഹ്മണഭോജനം, മാര്‍ജ്ജനം എിവയും സത്യത്തില്‍ ജപയോഗം മാത്രമാകുു. ആകയാല്‍ ഈ കാലഘ'ത്തില്‍ ദു:ഖനിവൃത്തിക്കും അഭീഷ്ട പ്രാപ്തിക്കും ആധ്യാത്മികാഭ്യുതിക്കുമേതൊരാള്‍ക്കും അവലംബിക്കാവുതാണീ ശൈവസാധനാ പദ്ധതി. ഇവിടെ ജാതിഭേദങ്ങളോ, മത ദ്വേഷങ്ങളോ ഇല്ലതെ. മന്ത്രസാധന ചെയ്യാന്‍ സാധിക്കാത്തവര്‍ക്കായി മന്ത്രസിദ്ധന്‍മാരായ ഗുരുക്കന്‍മാര്‍ ഏര്‍പ്പെടുത്തിയി'ുള്ള ഉപാസനാമാര്‍ഗ്ഗമാണ്‌ ക്ഷേത്രാരാധന. ശാരീരിക പ്രാധാന്യത്തോടെ നടത്തേണ്ടു മന്ത്രയോഗവും, ശരീര പ്രതീകമായ ക്ഷേത്രവും തമ്മില്‍ അഭേദ്യബന്ധമുണ്ട്‌. (ഇദം ശരീരം കൌന്തേയ ക്ഷേത്രമിത്യഭി ധീയതേ ) ക്ഷേത്രാംഗങ്ങള്‍ - ഗര്‍ഭഗൃഹം - ശിരസ്സ്‌, നമസ്കാരമണ്ഡപം - കണ്ഠം, വലിയമ്പലം - വക്ഷസ്സ്‌, വിളക്കുമാടം - ഉദരം, തളക്കല്ല്‌ - കാല്‍ മു'ുകള്‍, പുറംമതില്‍ + ഗോപുരം - പാദം ഇങ്ങനെ ദേഹപ്രതീകങ്ങളാകും ബോധശിരസ്സിലെ സഹസ്രാരസ്ഥാനീയനായ ശിവനാകുു. ശ്രീകോവിലിലെ വിഗ്രഹം, വിധിയാം വണ്ണം പ്രതിഷ്ഠയും, കലശവും മഹാപൂജയും നട ദേവാലയം മന്ത്രസിദ്ധി കൈവ - ഒരു സാധക ദേഹമാകുു. ഈ പ്രഭാവം നിലനിര്‍ത്തുകയാണ്‌ നിത്യപൂജയിലൂടെ ചെയ്യുത്‌. ഇങ്ങനെയുള്ള ദേവാലയത്തില്‍ ഭക്തിശ്രദ്ധാപുരസ്സരം - വന്ദനം - പ്രദക്ഷിണം - നമസ്കാരം - നാമസ്ത്രോത്രജപം - പ്രസാദസ്വീകരണം എിവ നടത്തുമ്പോള്‍ ക്ഷേത്രപാത്രത്തിലെ മന്ത്ര ചൈതന്യം ഭക്തരിലേയ്ക്ക്‌ വ്യാപിക്കുകയും അതിലൂടെ ഉറങ്ങിക്കിടക്കു ശക്തിയുടെ ഒരു ലേശാംശ പ്രബോധനം സംജാതമാവുകയും ചെയ്യുു. ഇങ്ങനെ വാല്‍ അയാള്‍ ഭക്തിക്കും മുക്തിക്കും അര്‍ഹനായിത്തീരുകയും ചെയ്യുു. ഇങ്ങനെ സാധാരണക്കാരനെ സാധകനാക്കി മാറ്റു ഓകയാലാണ്‌ ശ്രീനാരായണഗുരുദേവനും ക്ഷേത്രാരാധനക്ക്‌ പ്രാധാന്യം കല്‍പിച്ചി'ുള്ളത്‌. ക്ഷേത്രാരാധനയില്‍ അഷ്ടാംഗയോഗങ്ങളും, യോഗചതുഷ്ടയവും, പഞ്ചമഹായജ്ഞങ്ങളും, മന്ത്രോപാസനാംഗങ്ങളും സവിശേഷമായി സമന്വയിക്കപ്പെ'ിരിക്കുു. അതുകൊണ്ട്‌ ഈ ക്ളേശപൂര്‍ണ്ണ വിഷയങ്ങളിലും സാധാരണക്കാരന്‌ പ്രയാസമന്യേ പങ്കെടുക്കാനും, ചതുര്‍വിധ പുരുഷാര്‍ത്ഥങ്ങളും അനായാസേന ആര്‍ജ്ജിക്കാനും കഴിയുു. ഇതു ക്ഷേത്രാരാധനയുടെ സമ്പൂര്‍ണ്ണതക്കുദാഹരണമാകുു. താന്ത്രിക ദേവതകളില്‍ സമുതമായ സ്ഥാനമാണ്‌ ശിവന്‌ കല്‍പിച്ചി'ുള്ളത്‌. ഷഡാധാരങ്ങള്‍ക്കുപരി സഹസ്രാരവര്‍ത്തിയായ പരമശിവന്‍ എ ഭാവനയായിരിക്കാം ഇതിനാധാരം. ശിവപദത്തില്‍ നിോഴുകി താഴേക്കിറങ്ങി മൂലാധാരപര്യന്തമെത്തി വീണ്ടും കുതിച്ചുയര്‍്‌ സഹസ്രാരത്തിലേക്ക്‌ തെ അഭിഗമിക്കു ശക്തിയും, സാധനയുടെ ആദിമസ്പന്ദനമായ ഗണേശനും, ഗുരുസങ്കല്‍പത്തിലുള്ള ഗുഹനും ശാസ്താവും ഒത്തുചേര്‍ാല്‍ അവിടം കൈലാസം എപോലെ പുണ്യസ്ഥാനമാകും. സൃഷ്ടിക്കപ്പെ' പ്രപഞ്ചത്തിലെങ്ങും നിറഞ്ഞുനില്‍ക്കു ഐശ്വര്യചൈതന്യമായ മഹാവിഷ്ണുവിണ്റ്റെ കൂടി സാിധ്യമായാല്‍ താന്ത്രികമായി ഈ സ്ഥാനം പൂര്‍ണ്ണമായിത്തീരുു. ഒരു പുണ്യതീര്‍ത്ഥത്തിണ്റ്റെ സാമിപ്യവും തീര്‍ത്ഥമഹിമക്ക്‌ മാറ്റുകൂ'ുു. ക്ഷേത്രത്തില്‍ ദര്‍ശനവും, നാമസങ്കീര്‍ത്തനസഹിതമുള്ള സംഘടിത പ്രദിക്ഷിണവും (സാമൂഹ്യാരാധന) ഭക്തജനകര്‍ത്തവ്യങ്ങളില്‍ പ്രമുഖങ്ങളാണ്‌. സാമൂഹ്യാരാധന മാത്രമാണ്‌ ഇനിയും ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ പ്രാവര്‍ത്തികമാക്കേണ്ടു പുണ്യകര്‍മ്മം. ഇതിന്‌ വേണ്ട സംവിധാനങ്ങള്‍ ചെയ്യു ഭരണ സമിതിയും ഭക്തിയുള്ള ജനസമൂഹവും, തപോനിഷ്ഠരായ ആചാര്യാര്‍ച്ചകവൃന്ദവും ഒത്തുചേര്‍ാല്‍ അവിടെ ഗംഗായമുനാസരസ്വതീ സമന്വയസ്ഥാനം പോലെ പവിത്രമാകും. അതിനായി ഗുരുവചനങ്ങളിലൂടെ നമുക്ക്‌ പ്രാര്‍ത്ഥിക്കാം. 'പനിമതികൊണ്ടുകുളിര്‍ത്തു ലോകമെല്ലാം ഒളിവിതറുൊരു വെണ്ണിലാവുപൊങ്ങി തെളുതെളെ വീശിവിളങ്ങി ദേവലോകക്കുളമതിലാമ്പല്‍ വിരിഞ്ഞുകാണണം മേ". ശുഭംശൈവോപാസന ഡോ. ടി.എസ്‌. വിജയന്‍ ഈശ്വരാരാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ നാനാത്വം നിലനില്‍കു ഭാരതത്തിലെ ചിരപുരാതനമായ ഒരു പദ്ധതിയാണ്‌ ശൈവ സമ്പ്രദായം. പ്രപഞ്ചനാഥനായി ശിവനെ ഭാവന ചെയ്തുകൊണ്ട്‌ ശിവപദപ്രാപ്തിയെ ലക്ഷ്യമാക്കിക്കൊണ്ടുള്ള ജീവിതചര്യയും ലയസ്ഥിതിയുമാണ്‌ ഈ സമ്പ്രദായരഹസ്യം. ശൈവ മന്ത്രസാധന - സാമ്പ്രദായികചര്യകള്‍ - സാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ എിവ ഈ പദ്ധതിയില്‍ പ്രസക്തങ്ങളാണ്‌. വേദങ്ങളിലെ ശിവസങ്കല്‍പം, ശ്രീരുദ്രം, ചമകം മുതലായവ ശൈവോപാസനകളാണ്‌. ഒരു പക്ഷേ വേദങ്ങളേക്കാള്‍ പുരാതനങ്ങളായ ആഗമങ്ങളായിരിക്കും ശൈവോപാസനയിലെ ആദിമ ഗ്രന്ഥങ്ങള്‍. ചരിത്രപരമായി ചിന്തിച്ചാല്‍ മോഹന്‍ ജദാരോ, ഹാരപ്പ എീ സ്ഥലങ്ങളിലെ ഉത്ഖനനങ്ങളിലും ശൈവാരാധനയുടെ അനേകം തെളിവുകള്‍ ലഭിച്ചി'ുണ്ട്‌. കേരളം തുടങ്ങി കാശ്മീരം വരേയും - വംഗദേശം മുതല്‍ ഗുര്‍ജ്ജരം വരേയോ ചിന്തിച്ചാല്‍ അസംഖ്യം ശിവാലയങ്ങള്‍ ഇും കാണാവുതാണ്‌. ഇതില്‍ നിും സമഗ്രഭാരതം ഒരു ശൈവോപാസനാ കേന്ദ്രമായിരുുവോ എും തോിപ്പോകും. കാളിദാസനെപ്പോലുള്ളവരുടെ കൃതികളിലും വിനേകാനന്ദ-ശ്രീനാരായണാദി ഗുരുക്കന്‍മാരുടെ വചനങ്ങളിലും ശൈവസിദ്ധാന്തം നിറഞ്ഞുനില്‍കുു. പ്രപഞ്ചത്തിണ്റ്റെ ആദിമമായ ആധാരം അന്വേഷിക്കുമ്പോള്‍ ദൃശ്യമായ പലതും അയഥാര്‍ത്ഥങ്ങളായി മാറും. പരമസത്യമായ ത്രിഗുണാതീതമായ സത്തയാണ്‌ പരമശിവന്‍. (നിസൈത്രഗുണ്യതയാ ശുദ്ധത്വാത്‌ ശിവഃ) നിര്‍ഗ്ഗണ-നിരാകാരനായ പരമശിവണ്റ്റെ ഇച്ഛാശക്തിയില്‍ നിാണ്‌ പ്രപഞ്ചാവിര്‍ഭാവം. (സോ ള കാമയത ബഹൂസ്യാം പ്രജായേയം) ഈ ആദിശക്തിയുടെ ആദ്യത്തെ സ്പന്ദനമാണ്‌ പ്രണവം (ഓംകാരം) തുടര്‍്‌ ആദിമമായ മനസ്തത്വവും അതില്‍ നി്‌ ആകാശം, വായു, അഗ്നി, ജലം, പൃഥി എീ പഞ്ചഭൂതങ്ങളും, അവയുടെ സമ്മിശ്രഭാവത്തിലൂടെ ദൃശ്യപ്രപഞ്ചവും ആവിര്‍ഭവിച്ചിരിക്കുു. അങ്ങനെ നോക്കുമ്പോള്‍ നമ്മുടെ ദൃഷ്ടിഗോചരമായ എല്ലാം ശിവമയമാകുു. (ഈശാവാസ്യമിദം സര്‍വ്വം യത്കിഞ്ച ജഗത്യാം ജഗത്‌) കാന്തത്തിണ്റ്റെ ഏതൊരംശമെടുത്താലും അതില്‍ കാന്തിക ശക്തി കാണുപോലെ പ്രപഞ്ചഘടകങ്ങളിലോരോിലും ശിവചൈതന്യമുണ്ട്‌. ദൃശ്യപ്രപഞ്ചത്തിന്‌ കാരണമായ ആദിശക്തിയും വാസ്തവത്തില്‍ ശിവാഭിയാകുു. എങ്കിലും ശക്തിയുടെ പ്രകടഭാവമാണീ പ്രപഞ്ചം. അതുകൊണ്ടാണ്‌ താന്ത്രികന്‍മാര്‍ ശിവശക്തിയെ ജഗന്‍മാതാവ്‌ എ്‌ പ്രകീര്‍ത്തിക്കുത്‌. ഈ ശക്തി സുപ്തവും ഗുപ്തവുമാകുമ്പോള്‍ പ്രപഞ്ചവും ജല്ലാതായി തീരുു. അഗ്നിയില്‍ ഉഷ്ണം എപോലെയും, വാക്കില്‍ അര്‍ത്ഥം എ പോലെയും ശിവനില്‍ ശക്തി നിഗര്‍ഭിതമായിരിക്കുു. അതുകൊണ്ടാണ്‌ ഗുരുദേവന്‍ പരാശക്തിയോട്‌ മീനായതും ഭവതി മാനായതും ജനനി നീ നാഗവും നഗഖഗം താനായതും ധരണീ നാരിയും നരനും മാനാകവും നരകവും നീ നാമരൂപമതിന്‍ നാനാവിധ പ്രകൃതി മാനായി നിറിയുമീ ഞാനായതും ഭവതി ഹേ നാദരൂപിണി അഹോ നാടകം നിഖിലവും എ്‌ സംഭവിക്കുത്‌. പ്രപഞ്ചദൃശ്യങ്ങള്‍ക്ക്‌ കാരണമായ ശക്തിതെ താനായതും എ്‌ ഗുരു സിദ്ധാന്തിക്കുു. ശരിയാണ്‌ 'ശിവശക്ത്യാത്മകം വിദ്ധിജഗദേതച്ചരാചരം" എ വചനമാനുസരിച്ചെല്ലാം ശിവശക്തിയുടെ പരിണതിമാത്രം. ഏറിയും, കുറഞ്ഞും, വ്യക്തമായോ, അവ്യക്തമായോ പ്രപഞ്ചഘടകങ്ങളില്‍ നിലകൊള്ളു ശിവശക്തിമയത്വം മനുഷ്യദേഹത്തില്‍ കൂടുതല്‍ പ്രകടമാകുു. മനുഷ്യദേഹത്തില്‍ (സ്ഥൂലമല്ല - സൂക്ഷമമായ - പ്രാണമയതലത്തില്‍) മസ്തിഷ്കത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള സഹസ്രാര കര്‍ണ്ണികയില്‍ ശിവചൈതന്യം നിലകൊള്ളുു. ഈ ബ്രഹ്മപദത്തില്‍ നിും സര്‍ഗ്ഗപ്രക്രിയയിലേക്കിറങ്ങിവരു ശക്തി ക്രമേണ സുഷ്മകേന്ദ്രങ്ങളായ ആജ്ഞ, വിശുദ്ധി, അനാഹതം, മണിപൂരകം, സ്വാധിഷ്ഠാനം - മൂലാധാരം എിവയില്‍ ബന്ധിച്ചുകൊണ്ട്‌ മൂലാധാരത്തില്‍ ഉറങ്ങിക്കിടക്കു ഈ ശക്തിയുടെ ഉദ്ബോധനവും ഉപരിനയനവും സാധിക്കുതിലൂടെ ജീവിതചര്യ സുഗമസുന്ദരമാക്കി (ഭൂക്തികള്‍ അനുഭവിച്ച്‌) ആത്യന്തികമായി സഹസ്രാരത്തിലെ ശിവ പദത്തില്‍ യോജിപ്പിച്ച്‌ ആനന്ദാനുഭൂതിയില്‍ ലയിക്കുത്‌ ഈ തെ ജീവിതത്തിണ്റ്റെ ആത്യന്തികലക്ഷ്യമാകു മുക്തി, എല്ലാ പ്രയത്നങ്ങളും അന്തിമമായി സമന്വയിക്കപ്പെടുത്‌ ഈ 'ശിവോഹം" ഭാവ പ്രാപ്തിയിലേക്കാകുു. ഇവിടെ മനുഷ്യന്‍ നാകു പല മതസാരവും ഏകമായിത്തീരുു. ശക്തി പ്രബോധനത്തിനുള്ള മാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ അനേകങ്ങളാണ്‌. ഹംയോഗം, ലയയോഗം, രാജയോഗം മുതലായ സാധനാമാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ സുപ്രധാനമായ ഒുതെ 'മന്ത്രയോഗം" ഈ സമ്പ്രദായം മന്ത്രജപത്തിന്‌ പ്രാധാന്യം കല്‍പിക്കുു. മനോമയതലത്തില്‍ താദാത്മ്യം വരുത്തുമ്പോള്‍ നമ്മെ രക്ഷിക്കുതാണ്‌. മന്ത്രം. (മനനാത്ത്രായതേ ഇതി മന്ത്രഃ) കോടിക്കണക്കിന്‌ മന്ത്രങ്ങളുള്ളതില്‍ സുപ്രധാനമാണ്‌ 'ഓം നമശ്ശിവായ" എ പഞ്ചാക്ഷരമന്ത്രം. ജപത്തിലൂടെ ശക്ത്യുത്ഥാപനം സാധിച്ചപ്പോള്‍ ഗുരുപാടിയതാക്കാം ഒരു പക്ഷേ 'ആടുപാമ്പേ പുനംതേടുപാമ്പേ അരുളാനന്ദകൂത്തു കണ്ടാടുപാമ്പേ തിങ്കളും കൊയും ചൂടുമീശന്‍ പദപങ്കജം ചേര്‍ുനിാടുപാമ്പേ" എിങ്ങനെയുള്ള കുണ്ടലിനിപ്പാ'്‌. മന്ത്രജപം ദു:ഖഹരമായി മറ്റ്‌ ആചാര്യന്‍മാരെപ്പോലെ, ഗുരുദേവനും ഉപദേശിക്കുു. 'ശിവശിവ നിന്‍ തിരുനാമമോര്‍ത്തുകൊണ്ടാല്‍ഏവിടെയുമൊു മതിു തുല്യമില്ല", 'ജനിമൃതിരോഗമറുപ്പതിു സഞ്ജീവനി പരമേശ്വരനാമമ്യില്ല". എല്ലൊം സര്‍വ്വദു:ഖ നിവൃത്തിക്കായി സര്‍വ്വാശ്രയമായി ഗുരു പഞ്ചാക്ഷരമന്ത്രത്തെ ഉദാഹരിക്കുു. പുരശ്ചരണാംഗങ്ങളായ ഹോമം, തര്‍പ്പണം, ബ്രാഹ്മണഭോജനം, മാര്‍ജ്ജനം എിവയും സത്യത്തില്‍ ജപയോഗം മാത്രമാകുു. ആകയാല്‍ ഈ കാലഘ'ത്തില്‍ ദു:ഖനിവൃത്തിക്കും അഭീഷ്ട പ്രാപ്തിക്കും ആധ്യാത്മികാഭ്യുതിക്കുമേതൊരാള്‍ക്കും അവലംബിക്കാവുതാണീ ശൈവസാധനാ പദ്ധതി. ഇവിടെ ജാതിഭേദങ്ങളോ, മത ദ്വേഷങ്ങളോ ഇല്ലതെ. മന്ത്രസാധന ചെയ്യാന്‍ സാധിക്കാത്തവര്‍ക്കായി മന്ത്രസിദ്ധന്‍മാരായ ഗുരുക്കന്‍മാര്‍ ഏര്‍പ്പെടുത്തിയി'ുള്ള ഉപാസനാമാര്‍ഗ്ഗമാണ്‌ ക്ഷേത്രാരാധന. ശാരീരിക പ്രാധാന്യത്തോടെ നടത്തേണ്ടു മന്ത്രയോഗവും, ശരീര പ്രതീകമായ ക്ഷേത്രവും തമ്മില്‍ അഭേദ്യബന്ധമുണ്ട്‌. (ഇദം ശരീരം കൌന്തേയ ക്ഷേത്രമിത്യഭി ധീയതേ ) ക്ഷേത്രാംഗങ്ങള്‍ - ഗര്‍ഭഗൃഹം - ശിരസ്സ്‌, നമസ്കാരമണ്ഡപം - കണ്ഠം, വലിയമ്പലം - വക്ഷസ്സ്‌, വിളക്കുമാടം - ഉദരം, തളക്കല്ല്‌ - കാല്‍ മു'ുകള്‍, പുറംമതില്‍ + ഗോപുരം - പാദം ഇങ്ങനെ ദേഹപ്രതീകങ്ങളാകും ബോധശിരസ്സിലെ സഹസ്രാരസ്ഥാനീയനായ ശിവനാകുു. ശ്രീകോവിലിലെ വിഗ്രഹം, വിധിയാം വണ്ണം പ്രതിഷ്ഠയും, കലശവും മഹാപൂജയും നട ദേവാലയം മന്ത്രസിദ്ധി കൈവ - ഒരു സാധക ദേഹമാകുു. ഈ പ്രഭാവം നിലനിര്‍ത്തുകയാണ്‌ നിത്യപൂജയിലൂടെ ചെയ്യുത്‌. ഇങ്ങനെയുള്ള ദേവാലയത്തില്‍ ഭക്തിശ്രദ്ധാപുരസ്സരം - വന്ദനം - പ്രദക്ഷിണം - നമസ്കാരം - നാമസ്ത്രോത്രജപം - പ്രസാദസ്വീകരണം എിവ നടത്തുമ്പോള്‍ ക്ഷേത്രപാത്രത്തിലെ മന്ത്ര ചൈതന്യം ഭക്തരിലേയ്ക്ക്‌ വ്യാപിക്കുകയും അതിലൂടെ ഉറങ്ങിക്കിടക്കു ശക്തിയുടെ ഒരു ലേശാംശ പ്രബോധനം സംജാതമാവുകയും ചെയ്യുു. ഇങ്ങനെ വാല്‍ അയാള്‍ ഭക്തിക്കും മുക്തിക്കും അര്‍ഹനായിത്തീരുകയും ചെയ്യുു. ഇങ്ങനെ സാധാരണക്കാരനെ സാധകനാക്കി മാറ്റു ഓകയാലാണ്‌ ശ്രീനാരായണഗുരുദേവനും ക്ഷേത്രാരാധനക്ക്‌ പ്രാധാന്യം കല്‍പിച്ചി'ുള്ളത്‌. ക്ഷേത്രാരാധനയില്‍ അഷ്ടാംഗയോഗങ്ങളും, യോഗചതുഷ്ടയവും, പഞ്ചമഹായജ്ഞങ്ങളും, മന്ത്രോപാസനാംഗങ്ങളും സവിശേഷമായി സമന്വയിക്കപ്പെ'ിരിക്കുു. അതുകൊണ്ട്‌ ഈ ക്ളേശപൂര്‍ണ്ണ വിഷയങ്ങളിലും സാധാരണക്കാരന്‌ പ്രയാസമന്യേ പങ്കെടുക്കാനും, ചതുര്‍വിധ പുരുഷാര്‍ത്ഥങ്ങളും അനായാസേന ആര്‍ജ്ജിക്കാനും കഴിയുു. ഇതു ക്ഷേത്രാരാധനയുടെ സമ്പൂര്‍ണ്ണതക്കുദാഹരണമാകുു. താന്ത്രിക ദേവതകളില്‍ സമുതമായ സ്ഥാനമാണ്‌ ശിവന്‌ കല്‍പിച്ചി'ുള്ളത്‌. ഷഡാധാരങ്ങള്‍ക്കുപരി സഹസ്രാരവര്‍ത്തിയായ പരമശിവന്‍ എ ഭാവനയായിരിക്കാം ഇതിനാധാരം. ശിവപദത്തില്‍ നിോഴുകി താഴേക്കിറങ്ങി മൂലാധാരപര്യന്തമെത്തി വീണ്ടും കുതിച്ചുയര്‍്‌ സഹസ്രാരത്തിലേക്ക്‌ തെ അഭിഗമിക്കു ശക്തിയും, സാധനയുടെ ആദിമസ്പന്ദനമായ ഗണേശനും, ഗുരുസങ്കല്‍പത്തിലുള്ള ഗുഹനും ശാസ്താവും ഒത്തുചേര്‍ാല്‍ അവിടം കൈലാസം എപോലെ പുണ്യസ്ഥാനമാകും. സൃഷ്ടിക്കപ്പെ' പ്രപഞ്ചത്തിലെങ്ങും നിറഞ്ഞുനില്‍ക്കു ഐശ്വര്യചൈതന്യമായ മഹാവിഷ്ണുവിണ്റ്റെ കൂടി സാിധ്യമായാല്‍ താന്ത്രികമായി ഈ സ്ഥാനം പൂര്‍ണ്ണമായിത്തീരുു. ഒരു പുണ്യതീര്‍ത്ഥത്തിണ്റ്റെ സാമിപ്യവും തീര്‍ത്ഥമഹിമക്ക്‌ മാറ്റുകൂ'ുു. ക്ഷേത്രത്തില്‍ ദര്‍ശനവും, നാമസങ്കീര്‍ത്തനസഹിതമുള്ള സംഘടിത പ്രദിക്ഷിണവും (സാമൂഹ്യാരാധന) ഭക്തജനകര്‍ത്തവ്യങ്ങളില്‍ പ്രമുഖങ്ങളാണ്‌. സാമൂഹ്യാരാധന മാത്രമാണ്‌ ഇനിയും ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ പ്രാവര്‍ത്തികമാക്കേണ്ടു പുണ്യകര്‍മ്മം. ഇതിന്‌ വേണ്ട സംവിധാനങ്ങള്‍ ചെയ്യു ഭരണ സമിതിയും ഭക്തിയുള്ള ജനസമൂഹവും, തപോനിഷ്ഠരായ ആചാര്യാര്‍ച്ചകവൃന്ദവും ഒത്തുചേര്‍ാല്‍ അവിടെ ഗംഗായമുനാസരസ്വതീ സമന്വയസ്ഥാനം പോലെ പവിത്രമാകും. അതിനായി ഗുരുവചനങ്ങളിലൂടെ നമുക്ക്‌ പ്രാര്‍ത്ഥിക്കാം. 'പനിമതികൊണ്ടുകുളിര്‍ത്തു ലോകമെല്ലാം ഒളിവിതറുൊരു വെണ്ണിലാവുപൊങ്ങി തെളുതെളെ വീശിവിളങ്ങി ദേവലോകക്കുളമതിലാമ്പല്‍ വിരിഞ്ഞുകാണണം മേ". ശുഭം
Please share about the Author
ReplyDeleteതീർച്ചയായും
ReplyDelete