ശാസ്താവിന്റെ അവതാരമായ അയ്യപ്പന് നിത്യബ്രഹ്മചാരിയാണ്. കേരളത്തിലെ ശാസ്താക്ഷേത്രങ്ങളില് ബാലശാസ്താ, അയ്യപ്പ സങ്കല്പ്പങ്ങള്ക്കാണ് പ്രാമുഖ്യം കൂടുതല്.
ശബരിമലയിലെ പ്രതിഷ്ഠാസങ്കല്പ്പം തപസ്വിയും ധർമ്മശാസ്താവുമായ അയ്യപ്പന്റതാണ്. എന്നാല് ഗൃഹസ്ഥാശ്രമിയായ ധര്മ്മശാസ്താവിനെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്ന ക്ഷേത്രങ്ങളും അപൂര്വമായി കേരളത്തിലുണ്ട്.
പ്രഭാദേവി എന്ന പത്നിയോടും സത്യകന് എന്ന പുത്രനോടും കൂടിയ ശാസ്താവാണ് ആലപ്പുഴ ജില്ലയിലെ തൃക്കുന്നപ്പുഴ ക്ഷേത്രത്തിലെ മൂര്ത്തി. ശാസ്താവിന്റെ മുഖ്യ ധ്യാനശ്ലോകത്തിലും പ്രഭയേയും സത്യകനേയും സ്മരിക്കുന്നുണ്ട്.
പ്രഭ എന്നാല് ശോഭ (കാന്തി) എന്നും സത്യകന് എന്നാല് നേരുള്ളവന് (സത്യം വ്രതമായി സ്വീകരിച്ചവന്) എന്നും അര്ത്ഥം. ധര്മ്മത്തിന്റെ പ്രഭയില് നിന്നും ഉത്ഭവിക്കുന്നത് സത്യം ആവാതെ തരമില്ലല്ലോ. പ്രഭാവതി എന്നും പ്രഭാദേവി വിളിക്കപ്പെടുന്നു. ത്രിനേത്രയും വീണാധാരിണിയും ആയാണ് പ്രഭാദേവിയെ വര്ണ്ണിക്കാറ്. ഭക്തര്ക്ക് ഐശ്വര്യദായിനിയാണ് ദേവി.
പൂര്ണ്ണാദേവി, പുഷ്കലാദേവി എന്നീ ഭാര്യമാരോട് കൂടിയവനായും ശാസ്താവിനെ ആരാധിക്കാറുണ്ട്.
പൂര്ണ്ണതയുടെ പ്രതീകമാണു പൂര്ണ്ണാദേവി. പുഷ്കലത്വത്തിന്റെ (സമൃദ്ധിയുടെ, ഐശ്വര്യത്തിന്റെ) പ്രതീകമാണു പുഷ്കലാദേവി. എവിടെ ധര്മ്മം പരിപൂര്ണ്ണമായി പരിലസിക്കുന്നുവോ അവിടെ പൂര്ണ്ണതയും ഐശ്വര്യവും ഉണ്ടാകും എന്നു സൂചിപ്പിക്കുകയാണു പൂര്ണ്ണാപുഷ്കലാ സമേതനായ ധര്മ്മശാസ്താ സങ്കല്പ്പത്തിലൂടെ. പൂര്ണ്ണാപുഷ്കലാ ദേവിമാരുടെ സമന്വയഭാവമാണ് പ്രഭാദേവി. പൂര്ണ്ണാപുഷ്ക്കലാ സമേതനായി ഗൃഹസ്ഥാശ്രമത്തില് വാഴുന്ന ശാസ്താവാണ് അച്ചന്കോവില് ക്ഷേത്രത്തില്.
ഒരേ ദേവനെ വിവിധ രൂപത്തിലും (ബാല, കുമാര, ഗൃഹസ്ഥ, തപസ്വി) ഭാവത്തിലും (ശാന്ത, വീര, രൗദ്ര) ആരാധിക്കുക എന്നത് സനാതന ധര്മ്മത്തിന്റെ അനേകായിരം സവിശേഷതകളില് ഒന്നുമാത്രമാണ്.