രാധയില്ലാതെ നമുക്ക് കൃഷ്ണനെ സങ്കല്പ്പിക്കാന് പോലും സാധിക്കില്ല.
ദിവ്യത്വവും ഏറെ പ്രത്യേകതകള് നിറഞ്ഞതുമാണ് ഐതീഹ്യങ്ങളിലെ കൃഷ്ണന്റെയും രാധയുടെയും ബന്ധം. ഒരുമിച്ചല്ലെങ്കില് പൂര്ണതയില്ലെന്ന അവസ്ഥയിലാണ് കൃഷ്ണനും രാധയും, അതുകൊണ്ട് തന്നെ പ്രണയത്തിന്റെ പ്രതീകമാണ് ഇരുവരും.
കൃഷ്ണനും രാധയും വിവാഹിതരല്ലെങ്കിലും കൃഷ്ണന്റെ പേരിനൊപ്പം എപ്പോഴും രാധയുടെ പേരുമുണ്ടാകും. കൃഷ്ണന്റെ ഭാര്യമാരുടെ ശില്പ്പങ്ങളും മറ്റും ഇല്ലെങ്കിലും ഒട്ടുമിക്ക ക്ഷേത്രങ്ങളിലും കൃഷ്ണനൊപ്പം രാധയെയും കൊത്തിവെച്ചിട്ടുണ്ടാകും.
കൃഷ്ണന്റെ ജീവിതത്തില് രാധയുടെ സാന്നിദ്ധ്യം സംബന്ധിച്ച് നിരവധി അഭ്യൂഹങ്ങള് നിലനില്ക്കുന്നുണ്ട്. കൃഷ്ണന്റെ ജീവിതത്തില് രാധയ്ക്കുള്ള സ്ഥാനം സംബന്ധിച്ച് ഐതീഹ്യ നിരൂപകര്ക്കിടയില് വ്യത്യസ്താഭിപ്രായങ്ങളുണ്ടായിട്ടുണ്ട്.
കൃഷ്ണന്റെ രാധയും മറ്റ് തോഴിമാരുമൊത്തുള്ള രാസലീലകള് പ്രസക്തമാണെങ്കിലും അതിനൊരു ലൈംഗിക ചുവയല്ല നല്കിയിട്ടുള്ളത്, മറിച്ച് ആത്മീക പരിവേഷമാണുള്ളത്.
കൃഷ്ണന്റെ ശക്തിയുടെ സ്രോതസ്സ് എന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നത് രാധയാണ്. പലപ്പോഴും കൃഷ്ണന്റെ സുഹൃത്തും, ഉപദേശകയും, ഊര്ജം പകരുന്ന ആളും, വഴികാട്ടിയുമൊക്കെയാണ് രാധ. ഐതീഹ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് പഠിക്കുകയും ഗവേഷണം നടത്തുകയും ചെയ്യുന്ന ചിലര് അഭിപ്രായപ്പെടുന്നത് രാധയെന്നത് ഒരു സാങ്കല്പ്പിക കഥാപാത്രമാണെന്നാണ്. മറ്റ് ചിലര് പറയുന്നു കൃഷ്ണന്റെ തന്നെ പ്രതിരൂപമാണ് രാധയെന്ന്.
പറഞ്ഞുകേട്ടിട്ടുള്ള ഒരു പുരാണകഥയില് രാധ കൃഷ്ണനോട് ചോദിക്കുന്നുണ്ട്, നമ്മള് എന്തുകൊണ്ട് വിവാഹിതരല്ല എന്ന്. രാധയുടെ നിഷ്കളങ്കമായ ഈ ചോദ്യത്തിന് കൃഷ്ണന് നല്കിയ മറുപടി ' വിവാഹം എന്നത് രണ്ട് ആളുകള് തമ്മിലാണ്. ഞാനും നീയും ഒന്നാണ്. പിന്നെങ്ങനെയാണ് നമുക്ക് വിവാഹിതരാകാന് കഴിയുന്നത്' എന്നായിരുന്നു.
പരസ്പരം വേര്തിരിച്ച് നിര്ത്താന് കഴിയുന്നതല്ല കൃഷ്ണനും രാധയും. ഇവര് പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നത് നിസ്വാര്ത്ഥ പ്രണയത്തെയാണ്, അതിനിടയില് കാമത്തിന് സ്ഥാനമില്ല.
